VTV.vn – Tỷ phú Jeff Bezos sẽ chính thức rời khỏi vị trí Giám đốc điều hành của Amazon vào ngày 5/7 tới để chuẩn bị cho một giai đoạn sự nghiệp khác của ông.
Sau khi từ chức, ông Bezos vẫn giữ vai trò chủ chốt với tư cách là Chủ tịch điều hành của “đứa con cưng” mà ông đã thành lập cách đây 27 năm.
Từ một cửa hàng sách nhỏ đến “gã khổng lồ” nổi tiếng thế giới
Ông Bezos rời đi và để lại một di sản. Amazon từ một cửa hàng sách trực tuyến với quy mô khiêm tốn giờ đây đã trở thành một trong những doanh nghiệp quyền lực nhất thế giới.
Sự chuyển mình này diễn ra sau một chuỗi những thành công ngoạn mục mà ở đó, Amazon đã thu hút sự chú ý nhờ những đổi mới sáng tạo của mình. Tuy nhiên, doanh nghiệp này cũng bị chỉ trích vì đã lợi dụng quy mô để thực hiện những chiến dịch kinh doanh nhằm “đè bẹp” các đối thủ cạnh tranh và gây lo ngại về cách đối xử với lực lượng người lao động gồm hơn 1 triệu người của mình.
Darrell West, thành viên cấp cao thuộc Trung tâm Đổi mới Công nghệ của Viện Brookings, cho biết: “Ông Bezos đã là một nhà lãnh đạo mang tính chuyển đổi trong các lĩnh vực bán sách, bán lẻ, điện toán đám mây và giao hàng tận nhà”.
Chuyên gia này khẳng định: “Ông ấy là người tiên phong. Ông đã sáng tạo ra rất nhiều tiện ích mà người tiêu dùng giờ đây coi là đương nhiên, chẳng hạn như cửa hàng trực tuyến, đặt hàng và giao hàng đến tận nhà vào ngày hôm sau. Toàn bộ lĩnh vực thương mại điện tử mang rất nhiều dấu ấn cá nhân của ông”.
Trong những lần xuất hiện trước công chúng, ông Bezos thường kể lại những ngày đầu ở Amazon khi ông tự mình thu xếp các đơn hàng và lái xe chuyển đến bưu điện.
Ngày nay, Amazon đã có giá trị thị trường hơn 1.700 tỷ USD, với doanh thu hàng năm là 386 tỷ USD (số liệu năm 2020) từ các hoạt động thương mại điện tử, điện toán đám mây, cửa hàng tạp hóa, trí tuệ nhân tạo, truyền thông trực tuyến và hơn thế nữa.
Nhà lãnh đạo với bản năng tiên phong
Roger Kay, chuyên gia phân tích thuộc công ty cung cấp các dịch vụ nghiên cứu và tư vấn Endpoint Technologies Associates, cho biết ông Bezos “có bản năng” tìm kiếm thị trường. Ông đã khéo léo chuyển đổi từ sách sang các loại hàng hóa khác và đi đầu trong việc xây dựng thị trường trực tuyến. Cùng với đó, Amazon Web Services, công ty con của Amazon cung cấp các nền tảng điện toán đám mây theo yêu cầu cho các cá nhân, công ty và chính phủ, trên cơ sở trả tiền theo nhu cầu sử dụng, cũng mang lại lợi nhuận rất cao.
Chuyên gia Kay nói Amazon tồn tại lâu hơn các đối thủ bằng cách bỏ qua lợi nhuận trong những năm đầu thành lập và tái đầu tư vào việc mở rộng: “Nếu bạn nhìn vào quỹ đạo bây giờ, tất cả đều hợp lý. Có thể nói, ông Bezos là một trong những kiến trúc sư kinh doanh giỏi nhất trong thời đại của ông ấy”.
Đồng quan điểm này, chuyên gia Bob O’Donnell của hãng tư vấn Technalysis Research cho biết: “Ông Bezos không phải là người đầu tiên hay duy nhất, nhưng ông là người đã nắm bắt khái niệm (về thương mại điện tử) và hoàn thiện nó”.
Theo chuyên gia O’Donnell, Amazon có thể vượt qua các đối thủ vì ông Bezos “nhận ra sự cần thiết của việc xây dựng cơ sở hạ tầng”, bao gồm mạng lưới nhà kho, xe tải, máy bay và các dịch vụ logistics khác cho doanh nghiệp.
Sự trỗi dậy đáng kinh ngạc của Amazon đã đưa ông Bezos trở thành một trong những người giàu nhất thế giới, với giá trị tài sản ròng gần 200 tỷ USD ngay cả sau khi ông đã giải quyết cuộc ly hôn với vợ cũ MacKenzie Scott và trao một phần cổ phần cho bà.
Được biết, ông Bezos sẽ rời bỏ công việc quản lý hàng ngày tại Amazon để dành nhiều thời gian hơn cho các dự án bao gồm công ty vũ trụ Blue Origin của ông – dự kiến sẽ đưa ông vào vũ trụ vào cuối tháng này.
Ông cũng sở hữu tờ báo Washington Post và sẽ dành thời gian cũng như tiền của cho các nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Ngoài ra, ông cũng đang phải đối mặt với những lời chỉ trích sau khi một số báo cáo gần đây cho thấy ông đã không đóng thuế thu nhập cá nhân trong một vài năm.
Tương lai nào cho Amazon?
Sự ra đi của ông Bezos để lại những câu hỏi về tương lai của Amazon, khi tập đoàn này đang phải đối mặt với hàng loạt sự giám sát cũng như chỉ trích của các nhà hoạt động.
Các nhà lập pháp Mỹ đang cân nhắc về một biện pháp nhằm chia nhỏ Amazon, giữa bối cảnh họ lo ngại rằng một số công ty công nghệ lớn đã trở nên quá thống trị, gây tổn hại đến môi trường cạnh tranh và gây hại cho người tiêu dùng.
Sự ra đi của ông Bezos để lại những câu hỏi về tương lai của Amazon. (Ảnh: EPA)
Amazon đã có vị thế tốt trong đại dịch COVID-19 với khả năng giao hàng hóa nhanh chóng. Đây cũng là khoảng thời gian tập đoàn này tăng lực lượng lao động tại Mỹ lên hơn 800.000 người.
Mặc dù Amazon tự hào về mức lương tối thiểu 15 USD và các chính sách khác của mình, giới phê bình vẫn cho rằng việc tập trung quá nhiều vào tính hiệu quả đã khiến Amazon đối xử với nhân viên như những cỗ máy.
Teamsters Union, là một nghiệp đoàn ở Mỹ và Canada, gần đây đã phát động một chiến dịch nhằm khuyến khích các nhân viên của Amazon tuyên bố rằng họ đang “phải đối mặt với những công việc không an toàn và trả lương thấp, tỷ lệ sa thải cao và không có tiếng nói tại nơi làm việc”. Hồi đầu năm nay, ông Bezos dường như đã đáp lại những động thái này khi ông kêu gọi việc thiết lập một “tầm nhìn tốt hơn” cho nhân viên.
Trong bức thư cuối cùng với tư cách là Giám đốc điều hành, ông đã đặt ra mục tiêu đưa Amazon trở thành “Nơi sử dụng lao động tốt nhất trên Trái Đất và nơi làm việc an toàn nhất trên Trái Đất”.
Tuy nhiên, Amazon có khả năng phải đối mặt với những thách thức phía trước khiến tập đoàn này khó có thể giữ được quỹ đạo của mình.
Chuyên gia West nói: “Những phản ứng dữ dội lĩnh vực công nghệ có thể sẽ buộc chính phủ giám sát chặt chẽ hơn những công ty này”. Trong khi đó, chuyên gia Kay cũng bày tỏ quan ngại Amazon có thể trở thành “nạn nhân của sự thành công của chính mình” và buộc phải chia thành hai hoặc nhiều công ty.
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng nói rằng nếu buộc phải chia nhỏ, “mỗi đơn vị (của Amazon) sẽ phát triển mạnh mẽ trong thị trường riêng của mình. Kết quả là, hoạt động tổng thể có thể sẽ còn thành công hơn rất nhiều và điều này sẽ không khiến các cổ đông phiền lòng”.
Trong suốt thời gian qua, tôi đã dành nhiều tâm huyết xây dựng trang web này, cố gắng chia sẻ những thông tin hữu ích bằng tiếng Anh. Tuy nhiên, hôm nay tôi muốn chia sẻ một bài học quan trọng mà tôi vừa học được.
Sự thật là, những bài viết trước đây của tôi chủ yếu được sao chép và chỉnh sửa từ các nguồn khác. Tôi đã không nhận thức được rằng việc này vi phạm bản quyền và không mang lại giá trị thực sự cho độc giả.
Từ hôm nay, tôi quyết định thay đổi hoàn toàn phương thức làm việc:
Cam kết tạo nội dung hoàn toàn gốc
Nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi viết
Tôn trọng quyền tác giả
Không sao chép nội dung từ bất kỳ nguồn nào
Tôi sẽ đầu tư thời gian học hỏi về:
Kỹ năng viết chuyên nghiệp
Vấn đề đạo đức trong việc chia sẻ thông tin
Các quy định về bản quyền
Mong rằng các bạn sẽ đồng hành và ủng hộ tôi trong hành trình cải thiện này. Sự minh bạch và chất lượng nội dung luôn là ưu tiên hàng đầu.
AI Cách Mạng: Khởi Nghiệp Công Nghệ Tương Lai Ngay
Ông Lee cho biết: “Nếu thuộc thế hệ trước, chúng tôi dễ dàng có tới 200 nhân viên. Chúng tôi có cơ hội để suy nghĩ lại về điều đó, về cơ bản là viết lại kịch bản”.
Khởi nghiệp AI đang định hình tương lai kinh doanh. Với sức mạnh công nghệ, startup AI giải phóng tiềm năng sáng tạo, tối ưu hóa quy trình và mở ra những cơ hội kinh doanh chưa từng có trong kỷ nguyên số.
DeepSeek đang tạo ra một bước ngoặt mới cho Thung lũng Silicon.
Hầu như ngày nào, doanh nhân Grant Lee cũng được các nhà đầu tư thuyết phục xuống tiền. Một số người thậm chí còn gửi cho ông và những người đồng sáng lập khác nhiều giỏ quà đắt đỏ để lấy lòng.
Ông Lee, 41 tuổi, trước đây đã giúp thành lập một công ty khởi nghiệp AI có tên Gamma. Giống như nhiều startup trẻ khác ở Thung lũng Silicon, Gamma theo đuổi một chiến lược mới: sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo để tăng năng suất của nhân viên, từ dịch vụ khách hàng, tiếp thị đến mã hóa và nghiên cứu.
Điều đó có nghĩa là Gamma không cần thêm tiền mặt nữa, ông Lee cho biết. Công ty của ông chỉ tuyển dụng 28 người cũng có thể tạo ra hàng chục triệu USD doanh thu định kỳ hàng năm với gần 50 triệu người dùng. Gamma cũng có lãi.
Ông Lee cho biết: “Nếu thuộc thế hệ trước, chúng tôi dễ dàng có tới 200 nhân viên. Chúng tôi có cơ hội để suy nghĩ lại về điều đó, về cơ bản là viết lại kịch bản”.
Mô hình Thung lũng Silicon cũ chỉ ra rằng các công ty khởi nghiệp nên huy động một khoản tiền lớn từ các nhà đầu tư mạo hiểm, sau đó chi tiền thuê một đội ngũ nhân viên để mở rộng quy mô. Trong khi đó, Gamma vẫn kiếm được tiền và phát triển nhanh chóng dù không cần vốn tài trợ hay số lượng lớn nhân viên.
Những câu chuyện thành công này đã thu hút sự chú ý của Thung lũng Silicon. Anysphere, một công ty khởi nghiệp tạo ra phần mềm mã hóa Cursor, đạt doanh thu 100 triệu USD trong vòng chưa đầy hai năm với chỉ 20 nhân viên. ElevenLabs, một công ty A.I. công ty khởi nghiệp bằng giọng nói, cũng làm nên kỳ tích tương tự với khoảng 50 nhân sự.
Khả năng A.I. cho phép các công ty khởi nghiệp làm được nhiều việc hơn với ít nhân viên hơn đã dẫn đến những suy đoán hoang đường về tương lai. Sam Altman, giám đốc điều hành của OpenAI, dự đoán rằng một ngày nào đó có thể có một công ty một người trị giá 1 tỷ USD.
Founder Lee markettimes.vn
Với các công cụ A.I., một số công ty khởi nghiệp hiện đang tuyên bố ngừng tuyển dụng ở một quy mô nhất định. Runway Financial, một công ty phần mềm tài chính, cho biết chỉ tuyển tối đa 100 nhân viên vì mỗi người sẽ tăng năng suất gấp rưỡi. Agency, startup sử dụng A.I. cho dịch vụ khách hàng, cũng có kế hoạch tuyển dụng không quá 100 nhân viên.
“Mục đích là loại bỏ những vai trò không cần thiết”, Elias Torres, người sáng lập Agency, cho biết.
Ý tưởng này được thúc đẩy bởi DeepSeek, công ty khởi nghiệp A.I. của Trung Quốc xây dựng các công cụ trí tuệ nhân tạo với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với chi phí thông thường. Bước đột phá, được xây dựng trên các công cụ nguồn mở có sẵn miễn phí trực tuyến, đã tạo ra sự bùng nổ của các công ty xây dựng sản phẩm mới giá rẻ.
“DeepSeek là một bước ngoặt”, Gaurav Jain, một nhà đầu tư tại công ty đầu tư mạo hiểm Afore Capital, đơn vị đã hỗ trợ Gamma, cho biết. “Chi phí điện toán sẽ giảm rất, rất nhanh, rất nhanh”.
Ông Jain so sánh các công ty khởi nghiệp A.I. mới với làn sóng cuối những năm 2000, sau khi Amazon bắt đầu cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây giá rẻ. Điều đó đã làm giảm chi phí thành lập công ty, dẫn đến một loạt các công ty khởi nghiệp mới có thể được xây dựng với chi phí rẻ.
Trước cơn sốt A.I. này, các công ty khởi nghiệp thường đốt 1 triệu USD để đạt được doanh thu 1 triệu USD. Bây giờ, để đạt được doanh thu 1 triệu USD, chi phí chỉ bằng 1/5 và cuối cùng có thể giảm xuống còn 1/10, theo phân tích của Afore đối với 200 công ty khởi nghiệp.
Ông Jain cho biết: “Lần này, chúng tôi đang tự động hóa con người chứ không chỉ tự động hóa các trung tâm dữ liệu”.
Tuy nhiên, nếu các công ty khởi nghiệp vẫn có thể có lãi mà không cần chi nhiều tiền, điều đó có thể trở thành vấn đề lớn đối với các nhà đầu tư mạo hiểm, những người phân bổ hàng chục tỷ USD để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp A.I. Năm ngoái, các công ty A.I. đã huy động được 97 tỷ USD tiền tài trợ, chiếm 46% tổng số tiền đầu tư mạo hiểm tại Mỹ, theo PitchBook.
“Vốn đầu tư mạo hiểm chỉ hiệu quả nếu bạn rót tiền vào những người chiến thắng”, Terrence Rohan, một nhà đầu tư của Quỹ Otherwise, tập trung vào các công ty khởi nghiệp rất trẻ, cho biết.
“Nếu người chiến thắng trong tương lai cần ít tiền hơn, không biết dòng vốn đầu tư mạo hiểm sẽ ra sao?”.
Hiện tại, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục đấu tranh để đầu tư vào các công ty đang phát triển mạnh nhất, nhiều công ty trong số đó không cần thêm tiền. Một số nhà đầu tư lạc quan rằng hiệu quả do A.I. thúc đẩy sẽ thôi thúc các doanh nhân thành lập nhiều công ty hơn, dẫn đến nhiều cơ hội đầu tư hơn. Họ hy vọng khi các công ty khởi nghiệp đạt đến một quy mô nhất định, họ sẽ áp dụng mô hình cũ là các nhóm lớn và tiền lớn.
Quay trở lại với Gamma.
Ông Lee cho biết ông đang có kế hoạch tăng gấp đôi lực lượng lao động trong năm nay lên 60, tuyển dụng cho bộ phận thiết kế, kỹ thuật và bán hàng. Nhân sự phải có kiến thức tổng quát có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ thay vì một việc như trước đây. Theo ông Lee, mô hình hiệu quả với AI đã giúp giải phóng thời gian. Bây giờ ông chỉ việc tập trung tư vấn khách hàng và cải thiện sản phẩm.
“Đó thực sự là giấc mơ của mọi nhà sáng lập”, ông Lee nói.
WikiTok – Ứng dụng hiển thị bài viết Wikipedia ngẫu nhiên, có thể là giải pháp cho thói quen lướt web tiêu cực.
Nếu bạn, cũng như tôi, trải qua những năm tháng định hình trên internet vào giữa thập niên 2000, chắc hẳn bạn đã từng nghe đến StumbleUpon. Trang web này có thể coi là tiền thân của ứng dụng WikiTok đang gây sốt hiện nay.
Illustration: Inc.; Photo: Getty Images / Inc
StumbleUpon, hoạt động từ 2001 đến 2018, cho phép người dùng nhập các sở thích và sau đó đề xuất các trang web ngẫu nhiên liên quan. Chỉ cần nhấn nút “StumbleUpon”, bạn sẽ bắt đầu hành trình khám phá những điều thú vị trên internet – từ nghệ sĩ vẽ phấn trên vỉa hè đến bài nghiên cứu học thuật về luật hải tặc.
Thời sinh viên, tôi dành gần như toàn bộ thời gian trong lớp để lướt qua các trang web này. Rồi tôi lớn lên, đi làm, và StumbleUpon ngừng hoạt động vào năm 2018. Tuy nhiên, đến năm 2025, một công cụ giải trí mới đã xuất hiện, mang tính giáo dục cao hơn. Đó chính là WikiTok.
Mặc dù tên gọi gợi nhớ đến ứng dụng video TikTok, nhưng WikiTok lại có cách hoạt động tương tự StumbleUpon. Điểm khác biệt là thay vì hiển thị bất kỳ trang web nào trên internet, WikiTok chỉ tập trung vào các bài viết Wikipedia.
Bạn có thể truy cập WikiTok qua trình duyệt di động. Khi tìm kiếm, bạn sẽ thấy một hình ảnh đẹp mắt kèm đoạn mở đầu của một bài viết Wikipedia – có thể là về một nhân vật, địa điểm hoặc sự vật thú vị nào đó. Bạn có thể chọn đọc thêm hoặc vuốt lên để xem bài tiếp theo. WikiTok cũng có phiên bản máy tính, nhưng trải nghiệm người dùng chưa được tối ưu lắm.
Nhà phát triển Isaac Gemal đã công bố mã nguồn của WikiTok trên GitHub. Hiện có một số ứng dụng cùng tên trên App Store và Google Play, nhưng chúng không liên quan đến WikiTok gốc.
“Tôi không có kế hoạch biến nó thành một thuật toán phức tạp như TikTok để kiếm tiền,” Gemal chia sẻ với Ars Technica. “Nếu có, nó là một ứng dụng chống lại thuật toán.” Đó chính là điểm đặc biệt mà Gemal muốn gìn giữ.
Không giống TikTok gây nghiện cao độ hay StumbleUpon đề xuất nội dung dựa trên sở thích, WikiTok không nhằm mục đích giữ chân người dùng. Nó hoàn toàn ngẫu nhiên. Có những bài viết sẽ khiến bạn thích thú, nhưng cũng có những bài khiến bạn chán ngắt.
Gemal không muốn tạo ra một thuật toán khiến người dùng dính chặt vào ứng dụng, ông cũng không có ý định kiếm tiền từ nền tảng này. Người dùng có thể đọc thoải mái, và khi gặp một bài không hứng thú – chẳng hạn như về thị trấn Pleasant Hill, Ohio, hay một loài bướm đêm nào đó – họ có thể thoải mái rời đi. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, người dùng sẽ học được nhiều điều thú vị về lịch sử, địa lý, nhân vật chính trị, người nổi tiếng và các kiến thức tạp nham khác – những thông tin có thể hữu ích cho một thí sinh Jeopardy! tương lai chẳng hạn.
Là một người có nhiều thời gian rảnh rỗi, tôi tò mò không biết phải mất bao lâu để tìm ra trang Wikipedia dẫn nhanh nhất đến trò chơi “Six Degrees of Kevin Bacon” (Sáu bước tới Kevin Bacon).