Tình trạng Điện toán Đám mây 2024.

Năm xu hướng định hình AI Cloud trong năm 2024:

Xu hướng 1: Cuộc chiến của các Gã khổng lồ Công nghệ về foundation models AI (các mô hình nền tảng AI)

Xu hướng 2: AI biến tất cả chúng ta thành những nhà phát triển hiệu suất gấp 10 lần

Xu hướng 3: Sự trỗi dậy của multimodal models (các mô hình đa phương thức) và các AI agents

Xu hướng 4: AI chuyên biệt vượt trội hơn hẳn phần mềm SaaS chuyên biệt truyền thống

Xu hướng 5: Consumer Cloud (Điện toán Đám mây cho Người tiêu dùng) hồi sinh mạnh mẽ

Kết luận: AI Cloud: Thực tế so với kỳ vọng quá mức

Trong báo cáo Tình trạng Điện toán Đám mây năm ngoái, sáu tháng sau khi ChatGPT ra mắt, chúng tôi đã tuyên bố rằng trí tuệ nhân tạo (AI) dựa trên mô hình ngôn ngữ sẽ tồn tại lâu dài và ảnh hưởng đến gần như mọi lộ trình phát triển điện toán đám mây. Nhìn lại, đây quả là một nhận định quá khiêm tốn của năm. Ngay cả cái nhìn lạc quan của chúng tôi cũng đánh giá thấp sự thay đổi công nghệ nhanh chóng diễn ra trong 12 tháng qua (hay còn gọi là 12 “năm AI”).

Năm 2023, niềm tin của chúng tôi vào AI được thể hiện qua khoản đầu tư cam kết 1 tỷ đô la. Một năm sau, chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào tiềm năng của AI – chúng tôi đã hỗ trợ nhiều khoản đầu tư mới vào các startup AI và chứng kiến việc áp dụng rộng rãi công nghệ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) trong lộ trình của gần như mọi công ty trong danh mục đầu tư. Hiếm khi tìm thấy một công ty điện toán đám mây ngày nay mà không phải là một công ty AI ở mức độ nào đó. Tất nhiên, chúng tôi không đơn độc trong sự hào hứng này. Các làn sóng công nghệ mới thường kích thích sự thèm khát của các nhà đầu tư mạo hiểm (VC), nhưng tốc độ phản ứng của họ đối với làn sóng này quả là điên cuồng so với các tiền lệ lịch sử. Trong khi Chỉ số BVP Nasdaq Emerging Cloud (EMCLOUD) vẫn giảm so với mức đỉnh thời kỳ lãi suất 0% và giao dịch ở mức bình thường theo lịch sử, khu vực tư nhân đã phục hồi và có thể nói là bùng nổ trở lại, chủ yếu nhờ vào AI Cloud.

Và AI là tất cả những gì chúng ta có thể nghĩ đến. Đúng vậy, vẫn còn những cơ hội đáng kể cho điện toán đám mây truyền thống với các hệ thống thanh toán và tính lương tích hợp tiếp tục mở ra những lĩnh vực mới. Những lĩnh vực này bao gồm các khu vực chưa được phục vụ đầy đủ như chuỗi cung ứng và hậu cần, vận tải đường bộ, công nghệ chính phủ, và khí hậu, đang cho thấy những dấu hiệu khởi sắc.

Và đúng vậy, thật sự có nhiều drama khi chứng kiến các công ty điện toán đám mây – vốn được định giá quá cao và nhận quá nhiều vốn đầu tư trong thời kỳ bong bóng Covid – giờ đây đang rơi xuống mặt đất hoặc chuyển hướng sang thắt lưng buộc bụng.

Nhưng khi chúng tôi khảo sát 62 nhà đầu tư toàn cầu của mình, chúng tôi không ngạc nhiên khi thấy 124 con mắt đều đổ dồn vào điều mà chúng tôi cùng nhau công nhận là sự thay đổi công nghệ lớn nhất trong cuộc đời chúng ta.

Báo cáo Tình trạng Điện toán Đám mây năm nay vừa đóng vai trò như một bài điếu văn cho điện toán đám mây truyền thống, vừa là lời chúc mừng cho khoảnh khắc hiện tại của Điện toán Đám mây AI. Trong những dòng tiếp theo, chúng tôi tập trung hoàn toàn vào năm xu hướng hàng đầu được đội ngũ nhà đầu tư toàn cầu của chúng tôi đánh giá là có liên quan nhất đến Điện toán Đám mây AI, cùng với những ảnh hưởng của chúng đối với những năm tháng đầy hứng khởi mà chúng tôi dự đoán sẽ đến trong tương lai.

Đối với Báo cáo Tình trạng Điện toán Đám mây 2024, chúng tôi đi sâu vào năm xu hướng mạnh mẽ nhất đang định hình tương lai của nền kinh tế Đám mây AI và những dự đoán của chúng tôi về những gì sẽ diễn ra vào năm 2030.

Xu hướng 1: Các mô hình nền tảng AI mở màn cho cuộc chiến thế kỷ mới của các gã khổng lồ công nghệ

Khi nhìn lại những thay đổi nền tảng của những năm trước – từ Trình duyệt và Công cụ Tìm kiếm đến Di động và Đám mây – mỗi bước tiến công nghệ đều châm ngòi cho cuộc cạnh tranh nhằm kiểm soát tầng nền tảng. Kỷ nguyên AI cũng không ngoại lệ. Các mô hình nền tảng là “dầu mỏ” mới sẽ cung cấp nhiên liệu cho các ứng dụng AI và công cụ phát triển ở các tầng trên.

Năm 2023, các công ty mô hình nền tảng đã chiếm phần lớn vốn đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực AI, chiếm hơn 60% tổng số vốn đầu tư vào AI. Các công ty như OpenAI, Anthropic, Mistral, Cohere và nhiều công ty khác đã huy động được 23 tỷ đô la với tổng giá trị vốn hóa thị trường là 124 tỷ đô la, khẳng định vai trò quan trọng của họ trong hệ sinh thái AI toàn cầu. Đáng chú ý, dòng vốn đổ vào này chủ yếu đến từ các quỹ đầu tư mạo hiểm doanh nghiệp, chiếm 90% tổng số vốn huy động cho AI tạo sinh trong năm 2023 (tăng từ 40% trong năm 2022 theo báo cáo của Morgan Stanley). Các công ty công nghệ lớn như Microsoft, Google, Amazon, NVIDIA và Oracle hiện đã có cổ phần đáng kể trong các công ty mô hình nền tảng, vì những khoản đầu tư này phù hợp với chiến lược nâng cao khả năng AI của các gã khổng lồ công nghệ, thúc đẩy việc sử dụng các dịch vụ đám mây và tính toán cốt lõi của họ. Điều này bổ sung cho các sáng kiến mô hình nền tảng nội bộ mà các công ty công nghệ lớn đang phát triển, như Gemini của Google và Llama của Meta AI.

Với lượng vốn đầu tư khổng lồ đổ vào tầng nền tảng này, cuộc cạnh tranh đang trở nên gay gắt với tốc độ chưa từng có, thúc đẩy một lượng đổi mới đáng kinh ngạc trong hệ sinh thái. Dưới đây là một số xu hướng chính mà chúng tôi đã quan sát được trong năm 2023:

Các mô hình cơ bản cải thiện nhanh chóng: Các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đa năng đang ngày càng trở nên tốt hơn từng giây, cả về khả năng hiệu suất cơ bản (như độ chính xác và độ trễ) lẫn các tính năng tiên tiến bao gồm chức năng đa phương thức. Sự ra mắt của GPT-4 đã khiến tất cả chúng ta phải kinh ngạc – phiên bản mới này đã chứng minh khả năng xem và hiểu video cũng như âm thanh từ tệp tải lên, đồng thời tạo ra các video ngắn. Tốc độ cải thiện mô hình chóng mặt đã đặt ra những câu hỏi hiển nhiên về chiến lược đầu tư vào các mô hình dường như có thời gian bán rã chỉ tính bằng tháng.

Cuộc chiến giữa mã nguồn mở và mã nguồn đóng ngày càng gay gắt: Như chúng tôi đã đề cập trong báo cáo Tình trạng Điện toán Đám mây năm ngoái, cuộc tranh luận giữa mã nguồn mở và mã nguồn đóng vẫn là một chủ đề nóng trong năm 2024 khi các nhà lãnh đạo mã nguồn mở theo sát hiệu suất của các mô hình mã nguồn đóng, đặc biệt là với sự ra mắt gần đây của Llama 3. Những câu hỏi mới đã được đặt ra xoay quanh tác động của quy định, liệu các công ty mã nguồn đóng có nên mở mã nguồn các mô hình cũ hơn của họ như một phần của chiến lược thương mại hóa mới, hay đây có thể là lần đầu tiên trong lịch sử mà một nhà lãnh đạo mã nguồn mở có thể trở thành người chiến thắng trong thị trường này.

Phong trào mô hình nhỏ trở nên lớn mạnh: Ngoài ra, năm 2023 cũng chứng kiến sự trỗi dậy của phong trào mô hình nhỏ, với CEO và đồng sáng lập HuggingFace, Clem Delangue, tuyên bố 2024 sẽ là năm của các mô hình ngôn ngữ nhỏ (SLM). So với các đối thủ lớn hơn, các ví dụ như Mistral 8x22b ra mắt năm nay đã cho thấy rằng lớn hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn về mặt hiệu suất, và các mô hình nhỏ có thể mang lại lợi ích đáng kể về chi phí và độ trễ.

Sự xuất hiện của các kiến trúc mới và các mô hình nền tảng chuyên dụng: Trong năm 2023, chúng tôi cũng thấy sự phấn khích xung quanh việc xuất hiện các kiến trúc mô hình mới ngoài transformer, chẳng hạn như mô hình không gian trạng thái và học sâu hình học, đẩy ranh giới của các mô hình nền tảng có thể ít tốn kém về mặt tính toán hơn, có khả năng xử lý ngữ cảnh dài hơn, hoặc thể hiện khả năng lập luận có cấu trúc. Chúng tôi cũng chứng kiến sự bùng nổ của các nhóm đào tạo các mô hình chuyên biệt cho việc tạo mã, sinh học, video, hình ảnh, giọng nói, robot, âm nhạc, vật lý, sóng não, v.v., thêm một vector đa dạng khác vào lớp mô hình. Chúng tôi thảo luận về xu hướng này trong lộ trình Cơ sở hạ tầng AI gần đây của chúng tôi.

Với quá nhiều điều đang diễn ra ở tầng nền tảng, thường có cảm giác như mặt đất đang dịch chuyển dưới chân chúng ta mỗi giây. Mặc dù đã có rất nhiều vốn đầu tư vào đây, nhưng hiện tại không nhất thiết có một sự đồng thuận rõ ràng về người chiến thắng.

Dự đoán: Cuộc chiến của các mô hình AI sẽ tiếp tục nóng bỏng trong tương lai gần vì đây là một “cuộc giành đất” quan trọng quyết định các công ty Công nghệ Lớn nào sẽ thống trị thị trường điện toán đám mây và máy tính trong những năm tới. Có ba kịch bản có thể xảy ra trong tương lai gần về việc ai sẽ nắm bắt được nhiều giá trị nhất trong cuộc chiến ở lớp mô hình này:

Kịch bản 1: Lớp mô hình trở thành hàng hóa. Liệu hàng trăm triệu đô la vốn sẽ bị lãng phí khi các nhà đầu tư mạo hiểm và các công ty Công nghệ Lớn hậu thuẫn cho cuộc đua của các nhà lãnh đạo AI? Các mô hình được đầu tư vốn nhiều nhất không có nghĩa là chúng sẽ trở thành người chiến thắng, vì các mô hình mã nguồn mở tiếp tục thách thức sát sao các công ty dẫn đầu thị trường. Nhưng một tương lai nơi các mô hình AI trở thành hàng hóa không nhất thiết hàm ý giá trị của chúng sẽ giảm đi. Các mô hình AI như hàng hóa sẽ giống như máy tính hoặc dầu mỏ – một ngày nào đó chúng sẽ trở thành tài sản thiết yếu cho hoạt động kinh doanh toàn cầu. Trong kịch bản này, giá trị cuối cùng trong hệ sinh thái AI sẽ được nắm giữ bởi các nhà cung cấp dịch vụ điện toán và đám mây, các sàn giao dịch, và các ứng dụng – không phải bởi chính các mô hình. Tuy nhiên, trong một thế giới mà các mô hình AI trở thành hàng hóa, như chúng ta đã thấy trong thị trường dầu mỏ, điều này vẫn có thể dẫn đến sự xuất hiện của một hoặc hai công ty cực kỳ có giá trị bán những “hàng hóa” này.

Kịch bản 2: Các gã khổng lồ Mô hình AI chia nhau miếng bánh. Tương tự như Cuộc chiến Đám mây, một số ít công ty mô hình mới đáng chú ý, được hỗ trợ mạnh mẽ bởi các chiến lược của các công ty Công nghệ Lớn hoặc các nhà đầu tư mạo hiểm doanh nghiệp, sẽ sở hữu hệ sinh thái mô hình nền tảng và trở thành những gã khổng lồ. Mỗi người chiến thắng này sẽ tìm ra một lợi thế khác biệt để kết hợp với sự khác biệt về công nghệ, cho dù đó là thông qua phân phối, hiệu quả giá/chi phí, tác động quy định, v.v. Vẫn có thể có một danh sách dài các công ty khác nhau (đặc biệt là mã nguồn mở) nhưng giá trị sẽ tích lũy cho một số ít công ty mô hình hàng đầu. Không chỉ công nghệ vượt trội sẽ quyết định các Gã khổng lồ AI của ngày mai, mà còn cả hệ thống phân phối đã được thiết lập của họ.

Kịch bản 3: Các mô hình AI trở nên đa dạng và phổ biến như thị trường khoai tây chiên. Giống như có vô số hương vị khoai tây chiên, tương lai của nền kinh tế mô hình AI có thể rất giống với kệ đồ ăn vặt tại cửa hàng tạp hóa địa phương của bạn. Nhiều công ty mô hình có thể phát triển mạnh vì có đủ các trường hợp sử dụng khác biệt (ví dụ: phương thức, hiệu suất, độ trễ, chi phí, bảo mật, v.v.) để các công ty mô hình khác nhau tồn tại. Ngoài ra, địa lý và quy định có thể đóng vai trò ở đây nếu các cân nhắc địa chính trị xâm nhập vào lĩnh vực mô hình AI, với sự kết hợp của các quy định và mối quan tâm chủ quyền hỗ trợ sự phổ biến của sự đa dạng trong lớp này.

Dự đoán: Mặc dù chúng tôi còn xa mới đạt được sự đồng thuận, một đa số nhỏ trong số các đối tác của chúng tôi dự đoán rằng các mô hình Mã nguồn Đóng sẽ thúc đẩy phần lớn chu kỳ tính toán LLM, và các Gã khổng lồ Mô hình AI cuối cùng sẽ chia nhau miếng bánh kinh tế (Kịch bản #2). Chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy các Gã khổng lồ Đám mây tận dụng quyền truy cập vào máy tính, chip và vốn của họ để ảnh hưởng đến cuộc chiến theo hướng có lợi cho họ. Và những người dẫn đầu đã ở trong cuộc đua – Microsoft/OpenAI, AWS/Anthropic, Google/Gemini, với Meta/Llama là giải pháp thay thế mã nguồn mở tương đương Linux, bao gồm cả Mistral như một đối thủ hàng đầu của châu Âu.

… còn nữa!

Tác giả: Nhiều Người đóng góp

Link bài gốc: State of the Cloud 2024 | Bài được đăng vào ngày 20/06/2024, trên bvp.com

Dịch giả: Hoàng Phan – KenkAI Nhiều thứ hay

(*) Bạn có thể sao chép và chia sẻ thoải mái.

(**) Follow KenkAI Nhiều thứ hay để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.