Tuyển dụng nhân sự cổ cồn trắng (White-collar) đang trong tình trạng suy giảm nghiêm trọng. Đây là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Vào tháng Một, Jon Bach bị sa thải khỏi vị trí giám đốc tại eBay, nơi anh đã làm việc trong 13 năm. Anh yêu thích công việc của mình, nên anh cảm thấy thất vọng. Nhưng anh không hoảng sợ. Tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức thấp nhất trong gần năm thập kỷ, và anh có 30 năm kinh nghiệm trong ngành công nghệ. Việc tìm một công việc khác có thể khó khăn đến mức nào chứ?

Hóa ra là khá khó khăn. Sau khi ứng tuyển vào 135 vị trí trống, Bach đã nhận được 91 lần không phản hồi, 42 lần từ chối, hai cuộc gọi lại – và không có lời đề nghị nào. “Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra,” anh nói. “Tôi đã làm việc này được một thời gian và đã chứng minh được giá trị của mình. Và rồi bạn nộp đơn vào một nơi, hai nơi, 10 nơi, 50 nơi, 135 nơi. Và bạn tự hỏi, ‘Liệu mình có phải là người mà mình nghĩ mình là không?

Theo tất cả các chỉ số kinh tế tiêu chuẩn, thị trường lao động của Mỹ có vẻ ổn định. Nhưng hãy hỏi những chuyên gia cổ cồn trắng đang thực sự tìm kiếm việc làm, và họ sẽ kể cho bạn nghe những câu chuyện kinh hoàng tương tự như của Bach. Như tôi đã viết vào mùa xuân năm ngoái, đó là bởi vì thị trường việc làm về cơ bản đã chia thành hai tầng lớp riêng biệt. Mặc dù việc tuyển dụng vẫn diễn ra tốt đối với những người lao động có thu nhập thấp hơn, nhưng nó đã sụt giảm mạnh đối với những người có thu nhập sáu con số trở lên. Chúng ta đang ở giữa một cuộc suy thoái của giới cổ cồn trắng.

Hiện nay, dữ liệu mới từ LinkedIn – nơi theo dõi tần suất người dùng của họ nhận được công việc mới – cho thấy những công việc cổ cồn trắng nào đang bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Một số trong đó là những đối tượng thường gặp trong thời kỳ suy thoái. Bạn không cần nhà tuyển dụng khi bạn không tuyển dụng, vì vậy việc tuyển dụng trong lĩnh vực nhân sự đã giảm 28% kể từ năm 2018. Tuyển dụng trong lĩnh vực tiếp thị, một bộ phận khác thường là nơi đầu tiên bị cắt giảm ngân sách trong thời kỳ khó khăn, đã giảm 23%.

Nhưng đặc điểm đáng ngạc nhiên nhất của tình trạng đóng băng việc làm là sự thu hẹp trong lĩnh vực công nghệ. Tuyển dụng đã giảm 27% trong lĩnh vực IT, 32% trong đảm bảo chất lượng (quality assurance), và 23% trong quản lý sản phẩm (product management). Trong lĩnh vực quản lý chương trình và dự án (program & project management) của Bach, tuyển dụng đã giảm 25%. Điều còn đáng ngạc nhiên hơn là ngành kỹ thuật, vốn được coi là không bị ảnh hưởng bởi suy thoái, đã giảm 26%. Kiểu cắt giảm lập trình viên như vậy từ lâu đã là điều không thể tưởng tượng được ở Thung lũng Silicon, nơi đã từng coi các lập trình viên như những khoáng sản quý hiếm – quá hiếm đến nỗi cần phải được bảo tồn bằng mọi giá, bất kể nền kinh tế đang trong tình trạng như thế nào.

Suy thoái “White-collar”

Các ngành nghề công nghệ đã nằm trong số những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự sụt giảm mạnh trong tuyển dụng kể từ năm 2018.

Mặt khác là những ngành nghề đang giữ vững được. Dịch vụ quân sự và bảo vệ, một danh mục bao gồm cả bảo vệ an ninh, chỉ giảm 6%. Dịch vụ cộng đồng và xã hội chỉ giảm 3%. Và ngành chăm sóc sức khỏe, đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực trầm trọng do dân số già hóa và mức độ kiệt sức đặc biệt cao ở tuyến đầu, thực tế đã tăng 10%. Bạn có thể thấy cùng một xu hướng thắng thua này trên các nền tảng tuyển dụng như Indeed: Kể từ đại dịch, số lượng tin đăng tuyển bác sĩ và chuyên viên vật lý trị liệu đã tăng hơn 80%, trong khi các vị trí như nhà phát triển phần mềm, chuyên viên phân tích dữ liệu, nhà khoa học dữ liệu và vận hành IT đã giảm 20% hoặc nhiều hơn.

“Chúng tôi không thấy sự chậm lại trong tuyển dụng ở mọi nơi,” Kory Kantenga, một nhà kinh tế học tại LinkedIn nói. “Nhưng có những lĩnh vực cụ thể mà sự suy giảm đã rất đáng kể.”

Tại sao ngành công nghệ lại đột ngột dừng tuyển dụng?

Một lý do là các công ty công nghệ, hoảng sợ bởi làn sóng Từ chức Lớn sau đại dịch, đã tuyển quá nhiều chuyên gia – khiến họ dư thừa nhân sự khi nền kinh tế gặp khó khăn. LinkedIn, khi so sánh tình hình tuyển dụng năm 2018 với 2022, phát hiện rằng sau đại dịch, tuyển dụng tăng vọt 89% đối với quản lý sản phẩm, 79% đối với chuyên viên nhân sự, và 43% đối với kỹ sư. Khi các nhà tuyển dụng nhận ra rằng họ đã tuyển quá mức, một số đã resort đến việc sa thải hàng loạt để cắt giảm số lượng nhân viên. Nhưng hầu hết đã chọn cách nhẹ nhàng hơn, áp dụng lệnh đóng băng tuyển dụng để từ từ giảm số lượng nhân viên thông qua việc nghỉ việc tự nguyện.

Một lý do khác khiến các công ty công nghệ tuyển dụng ít chuyên gia hơn là vì nhân viên hiện tại của họ đang chọn ở lại. “Một trong những điều chúng tôi nghe được lặp đi lặp lại là ứng viên đang tìm kiếm sự ổn định,” Jenny Diani, giám đốc cấp cao về tuyển dụng kỹ thuật toàn cầu tại Autodesk, một nhà cung cấp phần mềm hàng đầu, nói. “Các ứng viên đang cẩn trọng hơn rất nhiều.” Visier, một nhà cung cấp phần mềm nhân sự, báo cáo rằng từ đầu năm đến nay, tỷ lệ nghỉ việc tự nguyện tại các khách hàng công nghệ của họ dưới 20% – giảm từ gần 27% trong năm 2022. Điều đó có nghĩa là một công ty muốn duy trì số lượng nhân viên 10.000 người sẽ cần tuyển ít hơn 720 chuyên gia trong năm nay.

AI cũng có thể đang đóng một vai trò trong việc đóng băng tuyển dụng. Với các công cụ như ChatGPT giúp nhân viên công nghệ hoàn thành công việc nhanh hơn, các nhà tuyển dụng có thể thấy ít cần thiết phải tăng số lượng nhân viên. Không nơi nào thấy rõ sự tăng năng suất này hơn là trong lĩnh vực lập trình: Trong một nghiên cứu ban đầu về một trợ lý lập trình AI, các lập trình viên được hỗ trợ bởi AI nhanh hơn 56% so với các lập trình viên làm việc một mình. Google gần đây đã tự hào rằng hơn một phần tư mã mới của họ hiện đang được tạo ra bởi AI.

“Không phải là bạn sẽ sa thải cả một đội,” Jon Stross, đồng sáng lập của Greenhouse, một trong những nhà cung cấp phần mềm tuyển dụng lớn nhất, nói. “Nhưng có lẽ chúng ta không cần phải phát triển nhanh như vậy vì chúng ta có thể tự động hóa nhiều thứ hơn và hiệu quả hơn. Tôi đoán là có những người đang cố gắng làm điều đó xảy ra.”

Để làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn, những thay đổi trong cách các công ty tuyển dụng người đang khiến việc đóng băng tuyển dụng cảm thấy còn tệ hại hơn cả những con số chỉ ra. Một số người tìm việc mà tôi đã nói chuyện cho biết quá trình tìm kiếm việc làm của họ đã “chậm chạp” – mà đó là nói một cách nhẹ nhàng. Vào giữa năm 2021, theo Greenhouse, các khách hàng của họ mất trung bình 52 ngày để tuyển dụng. Trong quý đầu tiên của năm nay, các cuộc tìm kiếm đã kéo dài đến 66 ngày.

Sự chậm chạp trong việc ra quyết định là một nghịch lý nhỏ. Với tất cả các ứng viên có trình độ trên thị trường hiện nay, bạn sẽ nghĩ rằng các công ty sẽ dễ dàng hơn trong việc lựa chọn. Nhưng kỳ lạ thay, nguồn cung ứng viên dường như vô tận lại khiến họ muốn xem xét thêm nhiều hồ sơ hơn nữa trước khi đưa ra quyết định. “Trong giới tuyển dụng, chúng tôi gọi đó là Hội chứng Muốn Xem Thêm,” Diani nói, người đang phải xử lý gấp ba lần số lượng hồ sơ xin việc tại Autodesk so với thời kỳ Từ chức Lớn. “Chúng tôi thực sự cần phải hướng dẫn các quản lý của mình rằng ngay cả trong thị trường này, những người có kỹ năng được đánh giá cao và có nhu cầu cao sẽ không ngồi chờ mãi.”

Tuy nhiên, điều khiến người tìm việc sốc nhất là số lượng vị trí họ phải ứng tuyển chỉ để nhận được vài cuộc gọi lại ít ỏi. 135 đơn ứng tuyển mà Bach đã nộp có vẻ cao đến mức điên rồ, nhưng ngày nay nó thực sự là chuẩn mực mới. Santiago Rodriguez, một nhà khoa học dữ liệu, đã nói với tôi rằng anh ấy đã ứng tuyển vào 669 vị trí – nhiều đến mức anh ấy đã xây dựng một bảng điều khiển trực tuyến để theo dõi tiến trình của mình. Như một nhà thống kê cần mẫn, anh ấy dự định phân tích dữ liệu để xem phiên bản nào của sơ yếu lý lịch của mình đang tạo ra tỷ lệ thành công cao hơn.

Điều không giúp ích là các ứng viên, trong nỗ lực tuyệt vọng để có được một vị trí mới, đang phản ứng với sự chậm lại trong tuyển dụng bằng cách ứng tuyển vào mọi công việc họ thấy. LinkedIn có nút “Ứng tuyển Dễ dàng” giúp dễ dàng tràn ngập thị trường với các đơn ứng tuyển, và các dịch vụ sử dụng AI thậm chí sẽ tự động ứng tuyển hàng loạt công việc cho bạn. Việc các ứng viên tối đa hóa cơ hội của mình bằng cách ứng tuyển rộng rãi là điều hợp lý. Nhưng càng nhiều người tham gia, việc nổi bật lên càng trở nên khó khăn hơn cho bất kỳ ai. Trong quý đầu tiên của năm nay, các vị trí tuyển dụng tại các khách hàng của Greenhouse nhận được trung bình 222 đơn ứng tuyển – gần gấp ba lần so với cuối năm 2021. “Nó bị làm trầm trọng thêm bởi việc mọi người trong cuộc chạy đua vũ trang này đang ứng tuyển vào quá nhiều công việc khiến các công ty bị quá tải với ứng viên,” Stross nói. “Và vì vậy họ không phản hồi lại mọi người.”

Sự gia tăng đột biến của người tìm việc

Số lượng đơn ứng tuyển trung bình cho mỗi vị trí tuyển dụng đã tăng vọt trong những năm gần đây.

Đối với người tìm việc, việc bị bỏ qua khiến quá trình này cảm thấy hoàn toàn mất đi tính nhân văn. “Có rất nhiều lo lắng,” Stross nói. “Kiểu như: ‘Tôi cần một công việc và tôi không thể khiến ai đó xem xét sơ yếu lý lịch của mình.’

Tin tốt là, một số dữ liệu cho thấy chúng ta đã vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc suy thoái cổ cồn trắng. Vào cuối năm ngoái, theo nhóm ngành CompTIA, các công ty chỉ đăng tuyển 144.000 vị trí công nghệ mới. Con số này hiện đã phục hồi lên 223.000 vị trí – và bắt đầu tiến gần đến mức 322.000 việc làm trước đại dịch. “Chúng ta đang phục hồi từ từ, từ từ,” Art Zeile, CEO của Dice, một trang web việc làm công nghệ, nói. Hy vọng là trong năm mới, khi cuộc bầu cử kết thúc và nền kinh tế trải qua thêm vài đợt cắt giảm lãi suất nữa, các nhà tuyển dụng cổ cồn trắng sẽ lấy lại khẩu vị bắt đầu tuyển dụng trở lại.

“Tôi đang hy vọng,” Bach nói với tôi. “Tôi nghĩ rằng nhiều người như tôi đang rất muốn quay trở lại làm việc, để cho các công ty thấy rằng chúng tôi đáng để họ đánh cược. Nếu bạn chấp nhận rủi ro với tôi, tôi sẽ cho bạn thấy rằng tôi xứng đáng với điều đó.”

Về tác giả:

Aki Ito là phóng viên chính tại Business Insider.
Về các bài viết Discourse: Các bài viết Discourse của Business Insider cung cấp các góc nhìn về những vấn đề cấp bách nhất trong ngày, được thông tin bởi phân tích, báo cáo và chuyên môn.

Link bài gốc: Tech jobs are mired in a recession | Bài được đăng vào ngày 18/11/2024, trên www.businessinsider.com

Dịch giả: Dieter R – KenkAI Nhiều thứ hay

(*) Bạn có thể sao chép và chia sẻ thoải mái.

(**) Follow KenkAI Nhiều thứ hay để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.