Lòng Tham: Ranh Giới Giữa Thành Công và Tội Lỗi

Khám phá hai mặt của lòng tham: động lực cho thành công hay cạm bẫy đạo đức? Hiểu cách biến tham vọng thành sức mạnh tích cực cho bản thân và xã hội.

Lòng tham là cần thiết, quan trọng để ưu tiên bản thân và kiểm soát vận mệnh của chính mình. Ưu tiên bản thân là chìa khóa, và tạo nên vận mệnh của chính mình là điều bắt buộc.

Ngày 6 tháng 5 năm 1918.

Thân gửi John:

Hãy bỏ qua những người nói rằng cha tham lam.

Trong nhiều năm, cha đã thụ hưởng “lời khen” này dường như không quá tuyệt vời đối với người khác – Lòng Tham. Sự tôn vinh đặc biệt này đối với cha lần đầu xuất hiện khi sự nghiệp của cha đang ở đỉnh cao, khi cái tên Rockefeller không còn chỉ là biểu tượng của một con người, mà là biểu tượng của sự giàu có, và một đế chế kinh doanh khổng lồ.

Cha nhớ rằng nhiều người và nhiều tờ báo đã gia nhập hàng ngũ “ca ngợi” cha. Nhưng kiểu ca ngợi này không làm tim cha đập nhanh hơn, mặc dù cha biết rằng đó không gì hơn là để bôi nhọ cha, và không gì hơn là để thêm vào một chút lợi nhuận bẩn thỉu cho đế chế kinh doanh mà cha đã tạo ra.

Nhưng cha biết rằng có một loại sức mạnh ẩn trong bản chất con người, một loại phát triển ở những nơi thiếu khả năng và ý chí, đó là sự ghen tị. Khi con vượt qua họ, họ sẽ ghét con, buộc tội con bằng những từ ngữ miệt thị, bịa đặt những lời dối trá để vu khống con, và đồng thời họ sẽ rất kiêu ngạo trước mặt con — theo ý kiến của cha, đó không phải là sự kiêu ngạo, đó chỉ là sự yếu đuối. Điều thú vị là khi con kém xa họ, và cuộc sống của con không thể chịu đựng được, họ sẽ lại cười nhạo con, vì kém cỏi, ngu ngốc, và thậm chí hạ thấp con đến mức con không còn nhân phẩm. Con trai của cha, đây là bản chất con người!

Chúa không giao cho cha sứ mệnh thay đổi bản chất con người, và cha không có thời gian để ngăn chặn những người đó muốn “ca ngợi” cha vì tham lam. Tất cả những gì cha có thể làm là giữ cho những người ghen tị với cha tiếp tục ghen tị! Mặc dù, cha biết rằng nếu cha để họ lấy đi tất cả tài sản mà cha đã tạo ra, họ cũng sẽ lấy đi lời khen của họ dành cho cha, nhưng cha không thể! Cha tin rằng trừ khi có phép màu nào đó, không ai có thể!

Một quý ông sẽ không bao giờ tranh cãi với kẻ ngu dốt, và cha chắc chắn sẽ không tranh cãi với những người “ca ngợi” lòng tham của cha, nhưng cha không thể kiềm chế sự khinh miệt đối với sự ngu dốt của họ. Nhìn lại lịch sử một cách bình tĩnh và xem xét dấu chân của nhân loại, chúng ta có thể kết luận rằng không có xã hội nào không được xây dựng trên lòng tham. Những người muốn vu khống cha, tưởng chừng như họ là những người bảo vệ đạo đức, nhưng ai trong số họ không muốn độc quyền những gì họ có? Ai không muốn kiểm soát tất cả những điều tốt đẹp? Ai không muốn kiểm soát mọi thứ mà mọi người cần? Luôn có nhiều người đạo đức giả.

Không có ai không tham lam. Nếu con có một quả ô liu, con sẽ muốn có cả cây ô liu. Cha đã sống trên đời gần 80 năm. Cha đã gặp những người không thể ăn thịt bò, nhưng cha chưa bao giờ gặp ai không tham lam, đặc biệt là trong thế giới kinh doanh. Chỉ có một từ được in trên mặt sau của chủ nghĩa vị lợi và sự tôn thờ tiền bạc, đó là lòng tham. Cha tin rằng những người không tham lam trong tương lai vẫn sẽ hiếm trên trái đất này.

Ai sẽ ngăn chặn việc theo đuổi và sở hữu những thứ đẹp đẽ?

Ông Archibald nói rằng cha là một con ngựa đua có thể ngửi thấy vạch đích, nhưng ngay khi điều đó xảy ra, cha sẽ bắt đầu chạy nước rút. Cha biết điều này hơi khen ngợi quá, nhưng trong lòng, cha thực sự dành một chỗ cho lòng tham.

Khi cha học ở trường kinh doanh, một trong những giáo viên của cha đã nói một câu mà cha sẽ không bao giờ quên. Có thể nói là nó đã thay đổi số phận của cha. Ông ấy nói: “Không có gì sai với việc tham lam. Tôi nghĩ tham lam là một điều tốt. Mọi người đều có thể tham lam. Từ khởi đầu của lòng tham, sẽ có hy vọng!”

Khi giáo viên của cha hét lên nhận xét cực kỳ khiêu khích và kích động này từ diễn đàn, học sinh trong khán giả đã xôn xao. Miễn là con suy nghĩ về ý nghĩa của “tham lam”, con sẽ biết rằng từ này hoàn toàn vi phạm quan niệm đạo đức mà hầu hết mọi người đã học từ thời thơ ấu. Quan niệm đạo đức này được tích hợp vào tôn giáo, xã hội, đạo đức, chính trị và pháp luật. Vai trò của một nhà cầm quyền chắc chắn sẽ đặt một dấu ấn bẩn thỉu lên từ này.

Nhưng khi cha bước vào xã hội và bắt đầu hành trình tạo ra của cải, cha nhận ra sâu sắc rằng các lớp học mà cha đã tham gia thực sự đáng giá. Đề xuất của giáo viên cha khá sâu sắc. Như những nhà tiến hóa đã nói với chúng ta, tự nhiên không phải là một nơi nhân từ và vô tư, mà là một nơi mà kẻ mạnh là vua và người thích nghi nhất sống, xã hội được gọi là văn minh của chúng ta cũng vậy. Nếu con không tham lam, con có thể chỉ bị “ăn” bởi người khác. Rốt cuộc, không có nhiều món tráng miệng ngon.

Nếu con muốn tạo ra của cải và thành tựu, và một cuộc sống phi thường, thì cha cảm thấy rằng con có thể quên đi “lòng tham là một điều tốt”, lòng tham là cần thiết!

Ẩn ý của lòng tham là, tôi muốn nhiều hơn, và độc quyền nó! Ai chưa từng làm cha khóc trong lòng? Các chính trị gia sẽ nói, tôi muốn nắm quyền, và tôi muốn làm thống đốc trước khi làm tổng thống. Những người kinh doanh sẽ nói, tôi muốn kiếm tiền, tôi muốn kiếm nhiều tiền hơn. Cha mẹ sẽ nói rằng tôi hy vọng con trai tôi có thể đạt được điều gì đó và sống một cuộc sống thịnh vượng và hạnh phúc mãi mãi. Và vân vân. Chỉ khi bị giới hạn bởi đạo đức, phẩm giá và giá trị bề ngoài, con người mới có thể che đậy chặt chẽ lòng tham và biến lòng tham thành một điều cấm kỵ.

Thực tế, miễn là thế giới muốn theo đuổi danh vọng và tài sản không bị phá hủy, miễn là hạnh phúc không trở nên dễ dàng có được như không khí, con người không thể ngừng tham lam.

Những người thích bới móc luôn coi lòng tham là một con quỷ. Nhưng theo ý kiến của cha, mở khóa lòng tham của chúng ta không giống như mở hộp Pandora, và giải phóng lòng tham đập liên tục mọi lúc tương đương với việc giải phóng tiềm năng của cuộc sống chúng ta. Từ một người giữ sổ sách với mức lương hàng tuần chỉ năm đô la đến người giàu nhất Hoa Kỳ ngày nay, chính lòng tham đã giúp cha đạt được điều kỳ diệu này. Lòng tham là động lực thúc đẩy cha tạo ra của cải, giống như nó là động lực thúc đẩy sự tiến hóa xã hội.

Khi cha sử dụng từ lòng tham, con có thể muốn cha thay thế nó bằng khát vọng. Không, tất cả chúng ta đều đang ở trong một thế giới tham lam. Cha nghĩ rằng sử dụng lòng tham đơn giản hơn sử dụng tham vọng. Sự đơn giản là một phẩm chất của sự chính trực và vô tư trong tâm hồn. Nó khác biệt và cao quý hơn sự chân thành.

Vào thời điểm đồng sáng lập công ty dầu với ông Sam Andrews, lòng tham của cha đang phình to. Mỗi đêm trước khi đi ngủ, cha tự khuyên mình: Tôi muốn trở thành nhà lọc dầu lớn nhất ở Cleveland, để dòng dầu chảy biến thành những bó tiền, tôi muốn điều chỉnh mọi suy nghĩ theo động cơ lợi nhuận và giúp bản thân trở thành vua dầu mỏ. Trong những ngày đầu, cha sẽ tự mình làm mọi thứ và làm việc suốt ngày. Cha chỉ đạo lọc dầu, tổ chức vận chuyển đường sắt, và suy ngẫm về cách tiết kiệm chi phí và mở rộng thị trường sản phẩm phụ dầu mỏ. Cha sẽ không bao giờ quên những ngày khiến cha đói và vội vã suốt ngày đêm.

Con trai của cha, số phận phải do chính mình tạo ra, và những gì một người thực sự muốn phải được có được bằng mọi cách. Khoảng cách giữa thành công và thất bại không chỉ là một suy nghĩ đơn lẻ như những gì mọi người có thể nghĩ, đó là để xem ai có lòng tham mạnh hơn, ai có sức mạnh này, ai có thể tỏa sáng và thể hiện tất cả sức mạnh của họ, làm hết sức mình, và vượt qua chính mình. Mỗi bước cha tiến về phía trước có thể làm cha cảm nhận được sức mạnh của lòng tham! Lòng tham không chỉ cho phép khả năng của một người được tối đa hóa, mà còn buộc anh ta phải cống hiến tất cả, loại bỏ mọi trở ngại, và tiến về phía trước với tốc độ tối đa.

Nhiều người đã hỏi cha cùng một câu hỏi: “Ông Rockefeller, điều gì đã hỗ trợ ông trên con đường đến đỉnh cao của sự giàu có?” Cha không thể bày tỏ cảm xúc thực sự của mình vì lòng tham bị mọi người khinh miệt. Tuy nhiên, thực tế là lòng tham là sự hỗ trợ đã giúp cha trở thành một thế hệ triệu phú, đó là, cha đã khơi dậy lòng tham của mình và làm sâu sắc thêm lòng tham của mình.

Có một lòng tham sống động, nhạy bén và mạnh mẽ trong trái tim mỗi người. Nhưng con phải yêu quý nó, nói với bản thân rằng con muốn tham lam, và con muốn nhiều hơn, thì nó sẽ xuất hiện để chơi và giúp con thành công.

Không có lực lượng nào có thể ngăn cản cha dỡ bỏ lệnh cấm đối với lòng tham vì cha theo đuổi thành công. Thành công đạt được dưới lòng tham không phải là tội lỗi. Thành công là một sự theo đuổi cao quý. Nếu con có thể đạt được thành công với hành vi cao quý, con sẽ đóng góp cho nhân loại nhiều hơn nhiều so với những gì có thể làm được trong nghèo đói. Cha đã làm được điều đó!

Hãy nhìn vào các hoạt động từ thiện mà chúng ta đã làm ngày nay. Đầu tư tài sản khổng lồ vào giáo dục, y học, nhà thờ và những người cần giúp đỡ chắc chắn không phải là nơi để cha làm từ thiện một cách bốc đồng. Đó là một từ thiện lớn, và thế giới đang trở nên đẹp hơn vì sự thành công của cha. Có vẻ như lòng tham rất tốt, và không phải là tội ác.

Về mặt này, nếu những người nói rằng cha tham lam không nhằm mục đích bôi nhọ cha, cha sẽ vui vẻ chấp nhận phán xét mà họ đưa ra đối với cha.

John, cha là trung tâm của cuộc đời cha, cha quyết định điều gì phù hợp với cha, vì vậy cha không quan tâm những người đó nói gì, lòng cha vẫn bình yên. Đối với một số người, cha dường như luôn là một doanh nhân với động cơ đáng khinh. Ngay cả khi cha đầu tư vào các hoạt động từ thiện có lợi cho người dân, nó sẽ bị họ coi là một thủ đoạn. Họ nghi ngờ rằng động cơ của các hoạt động từ thiện của cha là theo đuổi lợi ích cá nhân, hoặc một hình thức chuộc lỗi cho tội lỗi của cha, nhưng họ không xem nó như một tinh thần vô vị lợi của phúc lợi công cộng. Điều này thực sự buồn cười.

Cha muốn nói với con rất chân thành rằng cha của con sẽ không bao giờ khiến con cảm thấy xấu hổ. Mỗi xu trong túi cha đều sạch sẽ. Lý do tại sao cha trở nên giàu có là do trí óc ưu việt và sự nghiệp mạnh mẽ của cha. Trái tim được đền đáp. Cha tin chắc rằng Chúa có phần thưởng và hình phạt rõ ràng, và tiền của cha là do Chúa ban cho. Và cha luôn có thể kiếm tiền. Nếu Chúa giúp đỡ, đó là vì Chúa biết rằng cha sẽ trả lại tiền cho xã hội vì lợi ích của đồng bào cha.

Đã đến lúc cha đọc Kinh Thánh. Đêm nay thật đẹp, mỗi ngôi sao sáng dường như nói: “Làm tốt lắm! John.”

Yêu thương,
Cha của Con

Bạn đọc vừa theo dõi bức thư thứ 11 – “Lòng tham là cần thiết, quan trọng để ưu tiên bản thân và kiểm soát vận mệnh của chính mình. Ưu tiên bản thân là chìa khóa, và tạo nên vận mệnh của chính mình là điều bắt buộc.”, được trích từ cuốn sách “The 38 Letters from J.D. Rockefeller to his son: Perspectives, Ideology, and Wisdom“, 38 lá thư Rockefeller viết cho con trai để truyền đạt quan điểm, hệ tư tưởng và trí của của mình cho con trai.

Bức thư thứ mười: Trung thành với chính mình là điều quan trọng nhất. Ta có thể lừa dối kẻ thù, nhưng không bao giờ được lừa dối bản thân.

Bản dịch: Dieter R.