Okinawa là một quần đảo ở giữa Nhật Bản và Trung Quốc, không quá xa Đài Loan.
Ở Okinawa, người dân thường sống lâu đến độ tuổi 90 mà không mắc những bệnh lý nghiêm trọng, giữ được sự tự chủ và mức độ hạnh phúc cao. Hiện tượng này đã thu hút các nhà khoa học và khiến họ thắc mắc tại sao người dân ở Okinawa lại sống thọ hơn, vui hơn và khoẻ hơn những người khác trên thế giới.
Các nhà khoa học đã đặt câu hỏi liệu tuổi thọ sẽ phụ thuộc vào chế độ ăn hay tập luyện. Tuy nhiên, câu trả lời dứt khoát là không. Thay vào đó, họ đã phát hiện ra một nguyên nhân đơn giản, cơ bản hơn bất kỳ lý thuyết khoa học nào. Nguyên nhân cho tuổi thọ của họ nằm ở một khái niệm có tên gọi là “Ikigai”, nghĩa là “mục đích sống”, hay “lý do thức giấc”.
Tìm ra ikigai của bạn sẽ bao gồm việc khám phá ra đam mê và sức mạnh của bản thân, điều chỉnh chúng sao cho phù hợp với nhu cầu của xã hội, đảm bảo sự bền vững về mặt tài chính. Nó là sự giao nhau giữa thứ bạn yêu thích, thứ thế giới cần và thứ bạn có thể được chi trả. Điều này đã khiến tôi hứng thú với văn hoá Nhật Bản và phương pháp của họ để có một đời sống tốt hơn.
Vậy nên, hãy để tôi chia sẻ cho bạn năm phương pháp nữa tôi đã học được từ văn hoá người Nhật.
Wabi Sabi: Tìm Kiếm Vẻ Đẹp Trong Sự Không Hoàn Hảo
Tìm sự bình yên trong điều không hoàn hảo và nhận biết rằng không có gì là hoàn hảo, kể cả bản thân bạn.
Wabi Sabi là một khái niệm triết học tìm kiếm vẻ đẹp ở điều không hoàn hảo, sự vô thường và tính giản dị. Nếu bạn là một người cầu toàn đang nỗ lực đạt được 100% của sự hoàn mỹ, khái niệm này là dành cho bạn. Nó giúp bạn đón nhận vòng đời từ khi sinh ra đến khi chết đi, biết rằng không có gì là hoàn toàn đúng.
Ý tưởng này tạo nên một sự khác biệt lớn cho tôi, một người cha của hai đứa trẻ. Dù tôi đã dọn dẹp ngôi nhà sạch sẽ đến đâu, nó cũng sẽ nhanh chóng lộn xộn trở lại. Thay vì trở nên bực bội với con, tôi học cách đón nhận sự bất toàn của thế giới.
Điều này có lẽ là đầy thách thức để chấp nhận, đặc biệt là trong một văn hoá coi trọng việc theo đuổi hạnh phúc, sự cầu toàn và tính bền vững, thứ thường xuyên dẫn đến sự bất mãn đối với nhiều người ở Hoa Kỳ.
Do đó, áp dụng triết lý Wabi Sabi sẽ giúp bạn khi trưởng thành vì nó thúc đẩy một mối liên kết sâu sắc hơn với thiên nhiên và một cách tiếp cận có ý thức trong cuộc sống hằng ngày, khuyến khích bạn tìm thấy sự bình yên và hài lòng trong những điều ngắn ngủi và không hoàn hảo.
Hara Hachi Bu: Hãy Ngừng Ăn Trước Khi Bạn Cảm Thấy No Hoàn Toàn.
Hara Hachi Bu là một thói quen ăn uống mà người ta ngừng ăn khi cảm thấy đã no tầm 80%.
Tôi từng ăn quá mức cho đến khi cảm thấy no căng. Thực hành Hara Hachi Bu đã giúp tôi cảm thấy tốt hơn, giữ tập trung và năng suất hơn. Phương pháp này đã cho phép tôi tiếp cận từng bữa ăn với một tâm thế ăn uống tỉnh thức, ngăn chặn tôi ăn quá no. Kết quả là tôi đã cảm thấy việc tiêu hoá được tốt hơn và đã dần giảm cân.
Để luyện tập phương pháp này, bạn phải ăn chậm, thưởng thức từng miếng ăn, và lắng nghe cơ thể của bạn. Làm vậy sẽ dạy cho bạn cách ngừng ăn trước khi no hoàn toàn. Nguyên tắc này không chỉ khiến bạn cảm thấy tốt hơn, nhưng nó còn kéo dài tuổi thọ của bạn và giúp bạn giữ dáng, khiến bạn tránh được những bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch.
Việc áp dụng nguyên tắc Hara Hachi Bu có thể thúc đẩy một mối liên hệ lành mạnh hơn đối với thực phẩm, nhấn mạnh sự điều độ và cân bằng trong thói quen ăn uống hằng ngày, và cuối cùng hỗ trợ sức khoẻ và sự an lành lâu dài.
Shoshin: Tâm Trí Của Người Mới Bắt Đầu
Shoshin là một khái niệm khuyến khích bạn tiếp cận mọi thứ với một “tâm trí của người mới.”
Bạn đã từng phải huấn luyện cho một nhân viên nghĩ rằng họ đã biết tất cả mọi thứ chưa? Tôi đã từng. Tôi đã tuyển một nhân viên tiếp cận những công việc như họ đã biết hết và từ chối lắng nghe những góp ý từ tôi. Sau một vài ngày, tôi đã để anh ta đi bởi vì tư duy hạn hẹp, cố định ấy đã cản trở khả năng học hỏi điều mới và thích nghi với văn hoá của công ty chúng tôi.
Tôi ước nhân viên này đã biết đến khái niệm “Shoshin” của người Nhật. Nếu anh ta biết, anh ta đã tiếp cận từng nhiệm vụ với một thái độ cởi mở và nhiệt thành.
Đối mặt với mọi thứ bằng một tư duy của người mới sẽ giúp bạn giữ tính sáng tạo, cải tiến và sự tò mò. Nó sẽ mở ra cho bạn nhiều ý tưởng và trải nghiệm mới. Nó có nghĩa là bạn cần phải hướng đến từng khoảnh khắc như một cơ hội để phát triển, bất kể những ý niệm định trước hoặc kiến thức trước đây của bạn.
Kakeibo: Lập Ngân Sách Và Tuân Thủ Nó
Khi tình hình tài chính của bạn đang ổn định, bạn sẽ cảm thấy đỡ căng thẳng và tập trung hơn vào những gì quan trọng, nên hãy tạo một ngân sách và tuân thủ nó.
Khi tôi tốt nghiệp đại học, tôi đã thiếu kỹ năng quản lý ngân sách cơ bản. Tôi đã bỏ qua việc theo dõi chi tiêu của mình, không để ý những khoản thanh toán quá hạn và không tiết kiệm. Cho đến khi tôi gặp một người đàn ông lớn tuổi hơn ở IHOP, người đã dạy cho tôi về Kakeibo. Ông ấy đã dạy tôi quản lý ngân sách tốt hơn và theo dõi thói quen chi tiêu của mình. Từ đó tôi đã khá hơn về mặt tài chính và cảm thấy tốt hơn về cuộc sống.
Thực hành phương pháp Kakeibo ép bạn phải ghi chép lại chi phí lẫn thu nhập sao cho bạn có thể theo dõi mô hình chi tiêu của mình. Nó khuyến khích bạn xem xét lại tiền bạc của mình trong bốn hạng mục sau: thu nhập, chi tiêu, tiết kiệm và cho đi.
Áp dụng nguyên tắc này có thể thật sự thay đổi cuộc đời bạn.
Hãy thử làm theo phương pháp này; cuộc sống của bạn sẽ không còn như trước.
Kaizen: Tập Trung Vào Những Cải Thiện Nhỏ Mỗi Ngày.
Bạn không cần phải hoàn tất mọi thứ trong một ngày. Hãy tập trung vào việc tạo ra những cải thiện nhỏ, rồi bạn sẽ thành công trong đời.
Khi con trai tôi ở bệnh viện, nó đã có một người y tá tuyệt vời tên là Carla. Cô ấy đã rất giỏi trong công việc của mình đến mức tôi phải hỏi cô ấy đã làm thế nào. Cô ấy nói: “Tôi tin vào việc ngày hôm nay giỏi hơn ngày hôm qua 1%.”
Ví dụ, cô ấy không làm hết tất cả công việc giấy tờ một lúc. Thay vào đó cô ấy tập trung vào sắp xếp mỗi ngày một kệ. Cô ấy đã tiếp cận mọi thứ với một tâm trí của người mới và một tư duy trong việc tạo ra những cải tiến nhỏ, điều mà dẫn dắt cô ấy kể cho tôi nghe về Kaizen.
Carla sau đó đã chỉ cho tôi về triết lý Nhật Bản nhấn mạnh vào việc tạo ra thay đổi nhỏ, tăng dần này để đạt được hiệu suất và chất lượng. Càng có ý nghĩa hơn khi tôi biết được từ tiếng nhật “kai” và “zen” được dịch là “thay đổi để tốt hơn”.
“Thay đổi để tốt hơn” chính là thứ mà những khái niệm Nhật Bản này đã giúp tôi. Bạn có thể chia sẻ khái niệm yêu thích của bạn không?
(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Dịch Giả: Nguyễn Xuân Kỳ Duyên – Nguồn: ToMo – Learn Something New“. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo ToMo” hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
(**) Follow Facebook ToMo – Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.
(***) Trở thành Tình nguyện viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: https://bit.ly/ToMo-hiring.
Shane Parrish – tác giả của cuốn sách nổi tiếng “The Great Mental Models” – đã phỏng vấn huyền thoại NFL Bill Belichick về nghệ thuật ra quyết định đã giúp ông giành 8 chiếc nhẫn Super Bowl. Khám phá triết lý “kiểm soát trận đấu, không phải tỷ số” và cách ông đưa ra những quyết định khó khăn từ giữ Tom Brady đến loại bỏ cầu thủ trước Super Bowl. Bài học lãnh đạo vượt xa ranh giới sân cỏ!
Dẫn dắt bởi Vẻ đẹp
Những suy nghĩ nhỏ
*
Con đường ngắn nhất chính là con đường bạn kiên trì đi đến cùng.
**
Luyện tập cho đến khi bạn làm đúng, và bạn sẽ cần điều kiện hoàn hảo. Luyện tập cho đến khi bạn không thể làm sai, và điều kiện không còn quan trọng nữa.
***
Đừng để những khoảnh khắc tồi tệ nhất trở thành câu chuyện của bạn.
Bạn làm hỏng bài thuyết trình và dành cả quãng đường lái xe về nhà để soạn những câu trả lời hoàn hảo một khán giả đã rời đi. Mối quan hệ của bạn kết thúc và bạn dành hàng tháng để tái hiện những cuộc trò chuyện không thể thay đổi. Tất cả thời gian dành để hoàn thiện quá khứ đều bị đánh cắp từ tương lai vẫn đang chờ đợi.
Quá khứ là một người thầy, không phải một vị thẩm phán. Bước tiếp theo của bạn quan trọng hơn sai lầm cuối cùng của bạn.
Những hiểu biết sâu sắc
*
Anna Wintour với một liều lượng sự thật:
“Mọi người phản ứng tốt với những người chắc chắn về điều họ muốn. Điều mà mọi người ghét nhất là sự thiếu quyết đoán.”
**
Nhà toán học Jim Simons về việc được dẫn dắt bởi vẻ đẹp:
“Bạn có thể nghĩ ‘xây dựng một công ty giao dịch trái phiếu, có gì thẩm mỹ về điều đó?’ Điều thẩm mỹ về nó là làm đúng. Có được đúng loại người, tiếp cận vấn đề, và làm đúng – đó là một điều đẹp đẽ khi làm đúng một việc gì đó.”
***
Người kể chuyện giỏi nhất thế giới, Matthew Dicks, về nguyên tắc “nhưng” và “do đó”:
“Đa số con người có xu hướng kết nối các câu, đoạn văn và cảnh của họ bằng từ “và”. Đây là một sai lầm. Mô típ kết nối lý tưởng trong bất kỳ câu chuyện nào là những từ “nhưng” và “do đó”, cùng với tất cả các từ đồng nghĩa tuyệt vời của chúng. Những “nhưng” và “do đó” này có thể được diễn đạt rõ ràng hoặc ngầm định.
Những câu chuyện “và” không có sự chuyển động hay động lực. Chúng tương đương với việc chạy trên máy chạy bộ. Các câu và cảnh xuất hiện, cái này sau cái kia, nhưng chuyển động thì thẳng tắp và không có gì bất ngờ. Động lực không thay đổi.
“Nhưng” và “do đó” là những từ báo hiệu sự thay đổi. Câu chuyện đang đi theo một hướng, nhưng bây giờ nó đang đi theo hướng khác. Chúng ta bắt đầu đi zích zắc, nhưng bây giờ chúng ta đang đi ngoằn ngoèo. Chúng ta đã làm điều này, và do đó điều mới này đã xảy ra.
Tôi nghĩ về nó như liên tục cắt ngược lại cấu trúc của câu chuyện. Thay vì kéo một đường thẳng từ đầu đến cuối, người kể chuyện nên tìm cách tạo ra một đường răng cưa cắt qua lại, lên xuống, dọc theo đường đi của câu chuyện. Chúng ta vẫn đang đi theo cùng một hướng, nhưng những người kể chuyện giỏi nhất không đi theo đường thẳng để đến đó.”
The Knowledge Project
Tôi đã có cơ hội phỏng vấn huấn luyện viên bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại.
Tôi trở thành một fan hâm mộ của New England Patriots gần như tình cờ; các trận đấu của họ đơn giản là những trận duy nhất được phát sóng trong khu vực của tôi. Vào thời điểm đó, Patriots không có gì đáng xem, nhưng mọi thứ đã thay đổi khi một huấn luyện viên nhất định đến.
Bill Belichick có tám chiếc nhẫn Super Bowl, nhưng cuộc trò chuyện này không phải về bóng đá. Nó nói về những quyết định định hình sự vĩ đại: tại sao ông giữ Tom Brady khi mọi người nói hãy loại anh ta, tại sao ông gửi một cầu thủ về nhà trong trận Super Bowl, và làm thế nào bốn từ đơn giản — “kiểm soát trận đấu, không phải tỷ số” — đã châm ngòi cho màn comeback vĩ đại nhất trong lịch sử thể thao.
Sau đây là 90 phút với một người đã dành năm thập kỷ để làm chủ nghệ thuật lãnh đạo và chiến thắng.
Trong thế giới cạnh tranh khốc liệt, cơ hội lớn nhất thường ẩn mình. Khám phá những triết lý bất hủ giúp bạn nhận diện và nắm bắt thành công trong mọi hoàn cảnh.
Nghe đọc bài
Suy nghĩ nhỏ
Tiến bộ chỉ là ngã xuống và đứng dậy lặp đi lặp lại, được ngụy trang thành một đường thẳng.
Những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống—niềm tin, tài năng, may mắn—có một điểm chung: bạn càng đuổi theo chúng, chúng càng chạy nhanh hơn.
Danh tiếng của bạn là thứ nam châm duy nhất đủ mạnh để khiến chúng đến với bạn.
Vấn đề thì hét lớn để được chú ý trong khi thành công chỉ thì thầm. Bản năng khiến chúng ta hướng về những thứ ồn ào nhất. Cơ hội lớn nhất của bạn không nằm ở những gì đã vỡ; mà ẩn mình trong những điều đang hoạt động tốt mà bạn đã ngừng chú ý.
Những hiểu biết sâu sắc
Rick Ruben chia sẻ bí quyết để tạo ra điều tuyệt vời:
“Nếu bạn cần 10 thứ, hãy làm 30. Sau đó chọn ra những cái xuất sắc nhất.”
“Tôi coi việc đọc là thương vụ có lời nhất trên thế giới. Một kệ sách là một kệ chứa nhiều cuộc đời, ý tưởng và trí tưởng tượng mà người đọc có thể thưởng thức bất cứ khi nào họ muốn và thường xuyên như họ mong muốn. Thay vì trải nghiệm chỉ một cuộc đời, người yêu sách có thể trải nghiệm hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn cuộc đời.”
Pete Davis về nghịch lý trong cách chúng ta ngưỡng mộ sự cam kết nhưng lại không dám thực hiện:
“Tại sao chúng ta ngưỡng mộ những người dám cam kết nhưng bản thân lại chỉ lướt qua cuộc sống? Tôi nghĩ đó là vì ba nỗi sợ. Thứ nhất, sợ hối tiếc: chúng ta lo rằng nếu cam kết với điều này, sau này sẽ tiếc nuối vì đã không chọn điều khác. Thứ hai, sợ gắn kết: chúng ta e ngại rằng một khi cam kết, ta sẽ dễ bị tổn thương bởi những biến động mà cam kết đó mang đến cho danh tính, danh tiếng và cảm giác kiểm soát của mình. Thứ ba, sợ bỏ lỡ: chúng ta cảm thấy rằng nếu cam kết với một điều, những trách nhiệm đi kèm sẽ ngăn ta trở thành mọi thứ, có mặt ở mọi nơi, cho tất cả mọi người. Vì những nỗi sợ này, mâu thuẫn vẫn hiện hữu. Chúng ta hành động như người chỉ lướt qua, ngưỡng mộ những người dám cam kết, nhưng quá sợ hãi để nhảy vọt—và vì thế, ta mãi bị mắc kẹt.”
The Knowledge Project [Những người kiệt xuất]
Andy Grove rèn luyện tính đa nghi từ thuở nhỏ khi phải ẩn náu khỏi Phát xít Đức. Hàng chục năm sau, chính bản tính đa nghi đó đã cứu vãn Intel.
Ngay cả khi công ty đang ghi nhận lợi nhuận kỷ lục, Grove vẫn không ngừng tìm kiếm những mối đe dọa tiềm tàng có thể hủy hoại công ty. Khi các doanh nghiệp Nhật Bản bắt đầu lấn át mảng kinh doanh bộ nhớ cốt lõi của Intel, ông đặt câu hỏi: “Nếu chúng ta bị sa thải, một CEO mới sẽ làm gì?” Câu trả lời thật tàn khốc: từ bỏ mảng bộ nhớ. Thế là Grove đã “sa thải” chính mình và trở thành vị CEO mới.
Bài học: chỉ những người luôn đa nghi mới tồn tại được.
Tập podcast này phân tích những hệ thống, cấu trúc và tư duy thực tế không khoan nhượng mà Grove đã áp dụng để xây dựng Intel và sau đó thực hiện bước ngoặt táo bạo đã cứu vãn cả công ty.
Khám phá định nghĩa mới về sức mạnh thật sự. Không phải là số lần chiến thắng, mà là khả năng đối mặt với những thử thách lớn. Bí quyết để trở nên mạnh mẽ hơn mỗi ngày.
Lòng Hào phóng Thì thầm trong Riêng tư.
NHỮNG SUY NGHĨ NHỎ
*
Lòng hào phóng thực sự “thì thầm” trong riêng tư, xa rời đám đông hoan hô.
**
Sai lầm không phải là điều gì đó để sợ hãi, mà đúng hơn là điều gì đó để mong đợi.
***
Sức mạnh không được đo bằng chiến thắng, mà bằng mức độ của những thách thức mà bạn sẵn sàng đối mặt.
NHỮNG HIỂU BIẾT SÂU SẮC
*
Henry David Thoreau về phần khó khăn: “Đơn giản hóa, đơn giản hóa, đơn giản hóa!”
**
Ayn Rand về việc chỉ cần làm: “Câu hỏi không phải là ai sẽ cho phép tôi; mà là ai sẽ ngăn cản tôi.”
***
George Santayana về mục tiêu cao nhất: “Một người về mặt đạo đức là tự do khi … anh ta phán xét thế giới, và phán xét những người khác, với sự chân thành không khoan nhượng.”
DỰ ÁN KIẾN THỨC
Tôi đã ngồi xuống với doanh nhân, nhà đầu tư và tác giả Elad Gil – một người ủng hộ sớm của Airbnb, Stripe, Coinbase và Anduril. Elad chia sẻ cách anh ấy xác định các đội ngũ công nghệ chiến thắng và lý do tại sao các tổ chức vẫn coi AI như một thí nghiệm hơn là một mệnh lệnh kinh doanh. Anh ấy lập luận rằng việc thuê “đơn vị nhận thức” có thể trở nên phổ biến như điện toán đám mây.
“Tôi nghĩ AI đang bị đánh giá thấp một cách đáng kể bởi vì hầu hết các doanh nghiệp chưa làm gì với nó – và đó là nơi tất cả tiền bạc, tất cả thay đổi, tất cả tác động, tất cả công việc, mọi thứ đều ở đó.”
Để có cái nhìn sâu sắc về việc xây dựng công ty, đầu tư và tác động kinh doanh của AI, hãy nghe ngay bây giờ.
Stephen Schwarzman về những điểm chuyển tiếp mà không ai nhìn thấy:
“Mọi doanh nhân đều biết cảm giác đó: khoảnh khắc tuyệt vọng khi điều duy nhất bạn nhận thức được là khoảng cách khổng lồ giữa nơi bạn thấy mình và cuộc sống cùng doanh nghiệp mà bạn tưởng tượng. Một khi bạn thành công, mọi người chỉ thấy sự thành công. Nếu bạn thất bại, họ chỉ thấy sự thất bại. Hiếm khi họ nhìn thấy những điểm chuyển tiếp có thể đưa bạn theo một hướng hoàn toàn khác. Nhưng chính tại những điểm chuyển tiếp này mà những bài học quan trọng nhất trong kinh doanh và cuộc sống được học hỏi.”