Những nhà lãnh đạo thành công nhất thế giới có điểm chung gì? Họ không bao giờ ngừng học hỏi. Cựu CEO của Yum! Brands, David Novak, tiết lộ những thói quen của những người đứng đầu để truyền cảm hứng cho hành trình của bạn.
Trong ấn bản này của Author Talks, Eleni Kostopoulos từ McKinsey Global Publishing trò chuyện với David, về cuốn sách của ông “How Leaders Learn: Master the Habits of the Worlds’ Most Successful People” (Harvard Business Review Press, tháng 6 năm 2024). Thông qua những suy ngẫm cá nhân và các cuộc phỏng vấn với các CEO hàng đầu thế giới, David khéo léo kết hợp một kế hoạch hành động cho sự lãnh đạo thành công, bao gồm việc chấp nhận học tập tích cực, sử dụng tư duy phản biện và vượt qua trở ngại với sự khiêm tốn và quyết tâm.
Dưới đây là một phiên bản có chỉnh sửa của cuộc trò chuyện, (Bạn cũng có thể xem video đầy đủ ở cuối trang này)
Tại sao bạn viết cuốn sách này?
Khi tôi rời Yum! Brands, tôi bắt đầu một podcast có tên là “How Leaders Lead,” và tôi đã bắt đầu phỏng vấn những nhà lãnh đạo giỏi nhất thế giới. Từ những người như Jamie Dimon, đến Indra Nooyi, đến Tom Brady.
Tôi xác định rằng đặc điểm mà tất cả họ đều thành thạo là khả năng học hỏi từ nhiều trải nghiệm khác nhau. Niềm đam mê của tôi là làm cho thế giới tốt đẹp hơn bằng cách phát triển những nhà lãnh đạo tốt hơn. Tôi thực sự cảm thấy rằng tôi có thể làm điều đó bằng cách chia sẻ những gì tôi đã học được.
Bạn có thể là một người học hỏi chăm chỉ, và bạn có thể thông minh qua sách vở, nhưng những người thành công nhất trên thế giới lấy những hiểu biết họ có được từ việc học và kết hợp chúng với hành động.
Điều tôi xác định là tôi thực sự muốn viết về sức mạnh của học tập tích cực — thực hiện hành động dựa trên những gì bạn đã học được. Đó là lý do tại sao tôi viết cuốn sách này, và thực sự rất hài lòng khi nhận được phản hồi tuyệt vời cho cuốn sách.
“The most successful people in the world take the insights they get from learning and pair them with action.”
Hãy cho chúng tôi biết về ba yếu tố cơ bản của việc học tập?
Chúng tôi thực sự muốn có một cấu trúc thật đơn giản cho cuốn sách này. Chúng tôi đã tổ chức cuốn sách dựa trên “học từ”, “học để”, và “học bằng” (“learning from,” “learning to,” and “learning by.”) . “Learning from” đề cập tới việc học từ những người, môi trường có sẵn cho chúng ta ngay bây giờ.
Ví dụ, “Learning from” liên quan đến sự nuôi dưỡng của bạn, những môi trường mà bạn chuyển đến, và những người biết những gì bạn không biết. Bạn cần học từ những điều [và những người], chẳng hạn như “người nói sự thật,” (truth tellers) khủng hoảng (crises), chiến thắng và thất bại (winning, failure).
Bạn cũng cần “Học để” (“Learning to”) “Learning to” đề cập đến việc duy trì tâm trí cởi mở và mối quan hệ con người tốt đẹp vì bạn học được nhiều nhất từ con người. Bạn cũng học để xây dựng thói quen tư duy phản biện (critical-thinking habits) của mình để có thể tăng cường dòng ý tưởng vào cuộc sống của bạn. Trong cuốn sách, tôi nói về tầm quan trọng của việc lắng nghe, học cách đặt câu hỏi tốt hơn, tư duy theo mô hình. Điều quan trọng là phải suy ngẫm, dành thời gian để tôn vinh ý tưởng của người khác nhiều hơn của chính bạn. Đó là phần “Learning to” (Học để)
“Học bằng” (Learning by)
“Học bằng” có nghĩa là học bằng cách làm những việc cần làm, hoặc những việc sẽ tạo ra sự khác biệt nhất. Tôi đề cập đến việc học bằng cách theo đuổi niềm vui, bằng cách chuẩn bị, bằng cách làm những điều khó khăn—những điều đúng đắn—và bằng cách đơn giản hóa (simplifying).
Nói về học tập chủ động, bạn đã học được gì khi viết cuốn sách?
Tôi đã học được rằng không nên trì hoãn những gì có thể làm hôm nay. Tôi đã học được rằng điều rất quan trọng là phải hành động ngay bây giờ. Hãy nhìn thế giới và thực tế theo cách mà nó thực sự là, không phải theo cách bạn muốn nó là.
Vợ tôi, một trong những người nói thật mà tôi viết trong cuốn sách, và người mà tôi dành tặng cuốn sách, là một người mắc bệnh tiểu đường loại I. Cô ấy đã bị tiểu đường từ khi bảy tuổi, và sức khỏe của cô ấy đang suy giảm. Vì vậy, tôi đã cố gắng đẩy mọi thứ có thể lên lịch trình. Chúng tôi đã tổ chức kỷ niệm 50 năm ngày cưới vào năm thứ 48. Tôi đã giúp cô ấy viết một cuốn sách về bệnh tiểu đường mà cô ấy luôn muốn viết. Kết quả là, vào tháng Hai năm nay, cô ấy đã qua đời. Nhưng tôi rất vui vì chúng tôi đã hành động bằng cách thực sự hiểu rõ thực tế mà chúng tôi đang đối mặt.
Tuổi thơ của bạn đã ảnh hưởng đến cách bạn lãnh đạo như thế nào?
Tôi đã sống ở 23 tiểu bang khi tôi học lớp bảy. Bố tôi là một người đo đạc của chính phủ, vì vậy ông sẽ đo đạc các mốc kinh độ và vĩ độ ở một thị trấn nhỏ với 15 người đo đạc khác. Sau khi công việc của ông hoàn thành, chúng tôi sẽ chuyển đến thị trấn tiếp theo. Chúng tôi đã sống ở các thị trấn nhỏ trên khắp nước Mỹ. Vì vậy, mẹ tôi sẽ đăng ký cho tôi vào các trường học, và bà sẽ nói, “David, con nên kết bạn, vì chúng ta sẽ rời đi.” Tôi đã học từ rất sớm rằng tôi luôn chỉ cách hạnh phúc một người bạn (I learned very early on that I was always just one friend away from happiness) . Tôi luôn trân trọng những người đã đến bên tôi, chào đón tôi và làm tôi cảm thấy thoải mái.
Tôi đã cố gắng làm điều đó trong suốt sự nghiệp của mình khi có người mới gia nhập công ty chúng tôi. Khi bước vào những tình huống mới như vậy, tôi đã học cách đánh giá con người và tình huống rất rất nhanh chóng. Tuổi thơ đó đã dạy tôi cách có được cảm giác tốt về những người mà tôi muốn dành thời gian—ai có tài năng, ai không có tài năng. Khi bạn chuyển đi mỗi ba tháng và phải kết bạn mới mỗi lần, bất cứ nơi nào bạn đi, bạn nên có một số kỹ năng giao tiếp tốt.
“I succeeded because of my upbringing, not in spite of it.”
“Tôi đã thành công nhờ vào sự nuôi dưỡng của mình, chứ không phải bất chấp nó.”
Tôi thấy điều đó từ bố. Ông ấy là một huấn luận viên tuyệt vời. Ông ấy sẽ huấn luyện tất cả các đội thể thao của tôi, và sau đó tôi học cách huấn luyện. Tôi luôn cảm thấy rất mạnh mẽ về việc trong kinh doanh, bạn cần phải là một huấn luận viên, không phải là một ông chủ.
Bạn cần thực sự giúp mọi người phát huy tiềm năng của họ. Như mọi người luôn nghĩ, “Ồ, bạn sống trong một chiếc xe kéo. Làm sao bạn có thể, làm thế nào bạn đã sống sót qua điều đó?” Chà, tôi nghĩ tôi đã thành công nhờ vào sự nuôi dưỡng của mình, chứ không phải bất chấp nó.
Bạn đã học được gì từ những thất bại của mình?
Khi tôi mới gia nhập PepsiCo và chịu trách nhiệm giám sát mảng tiếp thị và bán hàng, tôi đã cố gắng hiểu rõ thực tế mà chúng tôi đang đối mặt. Một ngày nọ, khi đang ngồi trong văn phòng và xem xét tất cả dữ liệu, tôi nhận ra rằng doanh số bán nước ngọt có ga đang giảm. Có vẻ như tất cả các sản phẩm trong suốt đều đang phát triển và hoạt động tốt: nước, Clearly Canadian, và bất cứ thứ gì trong suốt. Vì vậy, tôi có một khoảnh khắc “aha” và nói, “Vậy nếu chúng ta làm một loại Pepsi trong suốt thì sao?” Tôi nghĩ, “Chà, đây là một ý tưởng lớn.” Tôi gọi cho Roger Enrico, chủ tịch của PepsiCo lúc đó, và nói, “Này, anh nghĩ sao về ý tưởng này?” Ông ấy nói, “Nghe có vẻ rất hấp dẫn. Sao anh không tìm hiểu thêm về nó và xem anh nghĩ sao?”
Chúng tôi đã phát triển một loại Pepsi trong suốt. Chúng tôi đưa nó đến các nhóm nghiên cứu thị trường, và người tiêu dùng thực sự yêu thích ý tưởng này. Vì vậy, chúng tôi nhanh chóng phát triển sản phẩm trong phòng thí nghiệm và đưa nó vào thị trường thử nghiệm ở Bouler, Colorado . Tôi sẽ không bao giờ quên ngày mà nó trở thành câu chuyện chính trên CBS Evening News, khi Dan Rather là người dẫn chương trình lúc đó. Ông ấy nói, “Hôm nay, tại Boulder, Colorado, Pepsi-Cola đã giới thiệu một loại Pepsi trong suốt.” Tin tức chiếu cảnh Pepsi đang lăn ra khỏi dây chuyền sản xuất. Nó giống như một hiện tượng: ai cũng muốn thử Crystal Pepsi.
Tôi đã gặp Hiệp hội các nhà đóng chai Pepsi-Cola, cụ thể là nhóm tiếp thị của họ đã tư vấn cho chúng tôi. Họ nói, “Đây là một ý tưởng tuyệt vời, David. Chúng tôi nghĩ nó thật tuyệt vời. Nhưng có một vấn đề. Nó không đủ vị như Pepsi.” Tôi nói, “Tôi không muốn nó có vị như Pepsi. Tôi muốn nó khác biệt.” Họ nói, “Chà, anh phải cho nó nhiều hương vị Pepsi-Cola hơn nếu không nó sẽ không thành công.” Nghe này, tôi tự nhủ, “Những người này không hiểu tôi thông minh đến mức nào. Ý tưởng này thật lớn. Tôi sẽ làm hết sức để thực hiện nó.”
Chúng tôi đã đưa nó lên Super Bowl (Siêu cúp Bóng bầu dục Mỹ). Chúng tôi đã ra mắt nó. Đây là sản phẩm đầu tiên trong lịch sử Pepsi-Cola được ra mắt như một loại nước ngọt có ga với giá cao cấp. Ai cũng thử nó, đúng như chúng tôi dự đoán. Nhưng ba tháng sau, chúng tôi không có người mua lại, vì nó không đủ vị như Pepsi (it didn’t taste enough like Pepsi).
Tôi đã học được rằng bạn phải lắng nghe những gì người khác nói. Bạn phải hiểu những rào cản và trở ngại trong bất cứ điều gì bạn đang cố gắng làm. Làm bài tập về nhà của bạn. Hiểu những vấn đề là gì. nếu có. Và nếu có vấn đề, hãy sửa nó. Nếu không, bạn có thể nói, “Này, tôi sẽ theo đuổi lòng dũng cảm và niềm tin của mình.” Nhưng bạn phải trải qua quá trình đó.
Tôi đã không lôi kéo các nhà đóng chai Pepsi-Cola tham gia, và tôi đã không lắng nghe họ. Chúng tôi đã kết thúc với một thất bại thực sự xuất hiện trong một tiết mục trên Saturday Night Live , nhưng tôi thực sự cảm thấy rằng bài học mà tôi nhận được là xứng đáng.
Tại sao việc học hỏi từ thành công lại quan trọng?
Mọi người thường nói về việc học hỏi từ thất bại. Thất bại có thể giúp bạn học được những điều bạn không bao giờ học được, vì nó thực sự tác động mạnh mẽ đến bạn. Nhưng chiến thắng, theo tôi, cũng quan trọng không kém. Tôi luôn tin vào việc tìm kiếm những người thực sự thành công xuất sắc, sau đó học hỏi mọi thứ có thể từ họ. Điều này cũng áp dụng cho các công ty. Khi tôi lần đầu tiên trở thành CEO của Yum! Brands, chúng tôi đã thực hiện các chuyến thăm để học hỏi từ những thực tiễn tốt nhất. Chúng tôi muốn nói chuyện với những công ty chiến thắng, những công ty đạt được kết quả ổn định, năm này qua năm khác, Vì vậy, sau thời điểm đó, chúng tôi đã đến thăm các công ty như Walmart, Home Depot, Southwest Airlines, Target. Chúng tôi cũng đến Singapore Airlines.
Chúng tôi đã nói chuyện với tất cả những công ty tuyệt vời này và hỏi họ đã làm gì. Khi chúng tôi làm như vậy, chúng tôi đã hệ thống hóa những gì họ—và chúng tôi—đã học được. Trong 25 năm qua, chúng tôi đã xây dựng công ty của mình dựa trên năm điều mà chúng tôi học được từ các công ty chiến thắng:
- Họ tạo ra các nền văn hóa nơi mọi người đều quan trọng.
- Họ tập trung mãnh liệt vào khách hàng.
- Họ tạo ra sự khác biệt cho thương hiệu của mình và thúc đẩy sự khác biệt cạnh tranh trong mọi việc họ làm.
- Họ có con người và quy trình nhất quán.
- Họ có tư duy “vượt qua năm ngoái” nhất quán. (They have a consistent “beat a year ago” mentality.)
Chúng tôi gọi năm nguyên tắc đó là “Yum! Dynasty Drivers.” Chúng tôi đã xây dựng công ty của mình dựa trên những gì các công ty chiến thắng đã làm. Chúng tôi muốn có kết quả ổn định, và chúng tôi đã có mức tăng trưởng thu nhập trên mỗi cổ phần cao hơn 13% trong 13 năm liên tiếp. Phần lớn điều đó là nhờ vào việc chúng tôi học hỏi từ những người chiến thắng.
Tại sao những nhà lãnh đạo xuất sắc nhất là các chuyên gia sống sót qua khủng hoảng?
Khi đối mặt với khủng hoảng, điều đầu tiên mà những nhà lãnh đạo xuât sắc làm là họ thừa nhận nó. Họ không trốn tránh vấn đề. Họ nói, “Chúng ta có vấn đề ở đây.” Sau đó, họ nói, “OK, chúng ta phải làm gì để giải quyết vấn đề này? Thoát khỏi khủng hoảng.” Rồi họ phát triển một kế hoạch hành động cụ thể và thực hiện kế hoạch đó để thoát khỏi khủng hoảng. Sau đó, họ đưa ra các quy trình hoặc thủ tục cần thiết để đảm bảo rằng khủng hoảng đó không xảy ra lần nữa.
Một ví dụ điển hình cho điều này là khi tôi điều hành Yum! Brands. Taco Bell đã gặp sự cố với E. coli ở khu vực Đông Bắc. Chúng tôi tổ chức hội nghị nhà đầu tư vào ngày xảy ra sự cố. Và chúng tôi ngay lập tức thừa nhận thực tế. Chúng tôi phát triển một kế hoạch hành động rõ ràng về những gì có thể làm để cải thiện quy trình an toàn thực phẩm. Theo đó, chúng tôi cần làm tốt hơn việc đảm bảo rằng rau xà lách và sản phẩm được rửa sạch kỹ càng hơn trước khi vào cửa hàng. Vì vậy, chúng tôi phát triển một quy trình hoàn toàn mới để làm điều đó. Sau đó, chúng tôi làm việc với các nhà cung cấp để đảm bảo rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra nữa.
Khi bạn có một cuộc khủng hoảng, bạn phải khiến toàn bộ đội ngũ của mình tham gia. Bước đầu tiên: thừa nhận thực tế. Ngày hôm đó, chúng tôi đã nói với phố Wall cách mà chúng tôi sẽ xử lý khủng hoảng. Mặc dù doanh số của chúng tôi rõ ràng sẽ giảm tạm thời, cổ phiếu đã tăng trong ngày đó vì mọi người thực sự cảm thấy rằng chúng tôi đang xử lý khủng hoảng. Quan trọng hơn, chúng tôi đã vạch ra tương lai dài hạn.
Khi bạn đang trong khủng hoảng, hãy mang lại hy vọng cho mọi người rằng bạn sẽ vượt qua nó mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.
Những nhà lãnh đạo nào đã ảnh hưởng đến sự phát triển của bạn nhiều nhất trong thời gian làm CEO tại Yum! Brands?
Có rất nhiều người đã ảnh hưởng đến sự phát triển của tôi tại Yum! Brands. Đứng đầu danh sách là Andrall Pearson. Ông từng là đối tác của McKinsey, cựu chủ tịch của PepsiCo và là giáo viên tại Trường Kinh doanh Harvard.
Ông đã mở ra rất nhiều cánh cửa cho tôi và dạy tôi rất nhiều bằng cách quan tâm tích cực đến tôi, giúp tôi đạt được bất kỳ tiềm năng nào mà tôi có thể. Không chỉ vậy, Andy còn là một người cố vấn tuyệt vời. Andy là một người thông minh nhất mà tôi từng biết. Nhưng điều lớn nhất mà Andy đã làm cho tôi là mang lại cho tôi sự tự tin vào bản thân. Ông chỉ nói, “Này, David, bạn không nhận ra rằng bạn có thể giỏi như thế nào. Bạn sẽ trở thành một trong những CEO giỏi nhất. Bạn sẽ có thể làm những điều tuyệt vời.”
Andy là một người học hỏi không ngừng. Ông chia sẻ mọi thứ có thể với tôi, bao gồm cả những cuốn sách ông đọc, những bài báo ông thấy. Ông mở ra những cánh cửa cho những người ông biết. Ông chỉ cho tôi cách để giữ cho mình trẻ trung thông qua việc học hỏi vì ông đã 80 tuổi khi qua đời. Nhưng khi ông nói chuyện với các cháu của mình, ông nói về J.Lo và A-Rod và tất cả những người nổi tiếng mà các cháu của ông biết. Vì vậy, Andy thực sự là một người cố vấn tuyệt vời.
John Weinberge cũng có mặt trong ban giám đốc của chúng tôi. John Weinberge là cựu lãnh đạo của Goldman Sachs. Ông là một người rất khiêm tốn và đã nói với tôi một điều tuyệt vời. Ông nói, “Bạn biết đấy, David, điều tôi nhận thấy ở các nhà lãnh đạo là họ hoặc phát triển hoặc phồng lên.” (they either grow or they swell.) Ông nói về tầm quan trọng của việc khiêm tốn. Tôi không bao giờ quên điều đó. Ông cũng nói rằng cây không mọc đến trời. (trees don’t grow to the sky.) Đừng quá phấn khích với vị trí hiện tại của bạn. Nó có thể rất tuyệt, nhưng có những điều có thể xảy ra làm chậm sự phát triển của bạn. Hãy cảnh giác với những điều đó.
Tôi cũng tiếp tục học hỏi từ Kenneth Langone, đồng sáng lập của Home Depot. Tôi đã trải qua một số vấn đề sức khỏe cá nhân rất nghiêm trọng ở nhà. Ken từng nói, “David, tôi muốn gặp bạn. Và chúng ta sẽ đi dạo.” Ông đưa tôi đến Dairy Queen và mua cho tôi một cây kem. Ông nói, “Cha tôi luôn đưa tôi đi ăn kem khi tôi gặp khó khăn.” Ken là người thành công nhất thế giới, và ông có thể mua hoặc tặng bạn bất cứ thứ gì ông muốn. Tuy nhiên, ông đã tặng tôi một cây kem. Điều đó thực sự dạy tôi rất nhiều, đặc biệt là tầm quan trọng của những điều nhỏ nhặt mà bạn sẽ luôn nhớ và trân trọng. Chính những điều nhỏ nhặt đó thực sự cộng lại và làm bạn trở thành một người đặc biệt. Ken Langone [đưa tôi đi ăn kem] rõ ràng là một trong số đó.
Tại sao việc theo đuổi sự thật lại quan trọng đến thế?
Bạn cần nhìn thế giới theo cách nó thực sự là, không phải theo cách bạn muốn nó là.
Đó là lý do bạn nên bao quanh mình với những người nói thật. Bạn cần những người đủ mạnh mẽ và can đảm để nói cho bạn biết bạn đang làm sai điều gì, và những gì bạn nên làm mà có thể bạn chưa làm. Các nhà lãnh đạo thực sự đi chệch hướng khi họ chỉ tự mãn với chính mình.
Bạn phải tìm kiếm sự thật. Bạn phải đảm bảo rằng bất kỳ giả định nào của bạn có, bất kỳ quyết định nào bạn đưa ra, những quyết định đó đều dựa trên sự thật, không phải là một thực tế sai lầm mà bạn đang tự bán mình.
Những nhà lãnh đạo thành công nhất có điểm chung gì?
Những nhà lãnh đạo thành công nhất có một sự kết hợp kỳ lạ giữa tự tin và khiêm tốn. Tự tin là điều mà tất cả chúng ta phải có nếu chúng ta muốn truyền cảm hứng cho người khác theo dõi mình. Không ai sẽ theo bạn nếu bạn không cho họ cảm giác rằng họ sẽ không giành chiến thắng cùng bạn. Họ sẽ theo bạn nếu họ nghĩ rằng bạn có tầm nhìn, nếu họ tin tưởng vào bạn và con người bạn.
Vì vậy, bạn phải thể hiện sự tự tin khiến mọi người muốn theo bạn, và tin tưởng vào bạn, vì không ai sẽ theo một người thiếu tự tin. Họ sẽ theo một người có niềm tin và đam mê về những gì họ làm, cũng như một sự tự tin rõ ràng mà họ thể hiện.
Sự khiêm tốn nói rằng, “Tôi không biết tất cả.” Sự khiêm tốn nói rằng, “Tôi cần bạn.” Sự khiêm tốn nói rằng, “Cùng nhau chúng ta có thể hoàn thành điều này. Tôi không thể làm một mình.”
Khi bạn có sự cân bằng giữa tự tin và khiêm tốn, bạn có đặc điểm sẽ dẫn bạn đến thành công nhất. Sự khiêm tốn cũng là đặc điểm khiến bạn trở thành một người học hỏi tích cực. Điều đó khiến bạn liên tục tìm kiếm kiến thức ở bất cứ đâu bạn có thể tìm thấy.
Tác giả: Mckinsey Staff
Link bài gốc: Author Talks: Why the best leaders embrace active learning | Bài được đăng ngày 16/08/2024 trên mckinsey.com
Dịch giả: Hoàng Phan – KenkAI Nhiều thứ hay
(*) Bạn có thể sao chép và chia sẻ thoải mái.
(**) Follow KenkAI Nhiều thứ hay để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày.
Để lại một bình luận